Yaz mevsiminde artan sıcaklar, ne yazık ki çeşitli sağlık problemlerini de beraberinde getiriyor. Bu durumdan en çok etkilenen yaş grubu ise sıcak havalara karşı oldukça savunmasız olan yaşlılar. Çünkü havaların ısınmasıyla birlikte yükselen vücut ısısı, beyin ve diğer hayati organlarda da sorunlara neden olabiliyor. Özellikle kalp hastalığı, şeker hastalığı, hipertansiyon ve solunum problemleri gibi kronik rahatsızlıkları olan yaşlılar havaların iyice ısındığı yaz mevsiminde çok daha fazla risk altında kalıyor. Peki, yaşlılıkta sıcak havalardan etkilenmemek için alınması gereken önlemler nelerdir?
Düzenli ve sağlıklı beslenme, her yaşta ve her mevsimde dikkat edilmesi gereken bir konu aslında. Ancak havaların iyice ısındığı yaz mevsiminde beslenme konusuna daha fazla özen göstermek gerekiyor. Özellikle bünyenin daha da hassaslaştığı ileri yaşlarda, tüketilen gıdaların seçimi de çok daha önemli bir hale geliyor.
Yazın yakıcı sıcaklarından etkilenmek istemiyorsanız, öncelikle öğünlerinizi atlamamalı ve vücudunuzu yoran ağır gıdalardan uzak durmalısınız. Örneğin yaz aylarında, kızartma ve kavurma gibi yemekler yerine haşlama ve ızgara gibi daha hafif yemekleri tercih etmelisiniz. Sebze ve meyve ağırlıklı beslenmeli ve porsiyonlarınızı da yine vücudunuzu yormayacak şekilde dikkatle seçmelisiniz.(1)
Bunun yanı sıra vücut direncini arttıracak vitamin ve mineralleri de muhakkak almalısınız. Ayrıca sindirim sisteminizin düzenli çalışmasını sağlayan probiyotiklerle de bağışıklık sisteminizi destekleyebilirsiniz.
Hava sıcaklıklarındaki artış, vücudun normalden çok daha fazla sıvı kaybetmesine neden oluyor. Bu sebeple her dönem düzenli olarak tüketmeniz gereken suyu, sıcaklıkların arttığı yaz mevsiminde daha çok tüketmeniz gerekiyor. Çünkü ancak bu şekilde vücudunuzun kaybettiği sıvıyı temin etmiş oluyorsunuz.(2)
Ayrıca oksijen kadar hayati bir ihtiyaç olan su, yalnızca cildinize parlaklık ve canlılık vermekle kalmayıp vücudunuzun ödem atmasına da yardımcı oluyor. Öyle ki, yaz mevsiminde susuzluk hissetmeseniz dahi günde ortalama 2-3 litre su tükettiğinizden emin olmalısınız. Bununla birlikte kafein ve alkol içeren içeceklerden de uzak durmalısınız. Ayrıca mide kramplarına sebep olabileceği için tercih edeceğiniz içecekler aşırı buzlu olmamalı.
Sıcaklıkların daha da yükseldiği 11:00 ve 18:00 saatleri arası mümkün olduğunca evde ya da serin olan mekanlarda olmaya özen göstermelisiniz. Dışarıda yapmanız gereken işleriniz varsa bu işleri sabah saat 10:00’dan önce ya da akşam saat 18:00’den sonra yapacak şekilde planlayabilirsiniz. Böylece güneşin zararlı ışınlarından da korunmuş olursunuz. Dışarıya çıkarken yüksek faktörlü bir güneş kremi kullanmayı da kesinlikle ihmal etmemelisiniz.
Bu dönemlerde koyu renkli ve vücudunuzu sıkan giysilerden uzak durmanızda fayda var. Tercih edeceğiniz giysiler güneş ışığını geçirmeyen açık renkli kıyafetler olmalı. Ayrıca hareket özgürlüğünüzü kısıtlamayacak şekilde rahat ve bol giysiler tercih etmelisiniz. Geniş kenarlı bir şapka ve güneş gözlüğü gibi aksesuarlar da sizi güneşin zararlı ışınlarından korumaya yardımcı olur. Aynı zamanda terledikçe kıyafetlerinizi de değiştirmelisiniz.
Aşırı sıcakların yaşlılar üzerindeki en riskli etkisi, sıcak çarpması. Özellikle hipertansiyon, kalp rahatsızlığı, şeker hastalığı gibi kronik rahatsızlıkları olanlar daha fazla risk altında. Bunun yanı sıra kullanılan ilaçlar da bu riski arttırıyor. Bu nedenle sıcak çarpmasının belirtileri olan baş ağrısı, baş dönmesi, mide bulantısı ve göğüs ağrısı gibi işaretleri dikkate almalısınız. Bu tarz bir sorunla karşılaştığınızda hemen en yakın sağlık kuruluşuna gitmelisiniz.
Egzersiz yapmak, vücudunuzun direncini yükseltir ve kendinizi daha zinde hissetmenize yardımcı olur. Ancak yaşı ilerlemiş kişiler için hava sıcaklıklarının arttığı dönemlerde ve saatlerde egzersiz yapmak çok ciddi sorunlara yol açabilir. Bu sebeple, sıcak havalarda yürüyüş gibi daha hafif egzersizleri tercih etmeli ve bunun için sabahın daha serin olan erken saatlerini seçmelisiniz. Aynı şekilde yazın en keyifli ve serinletici aktivitesi olan yüzmeyi de yine sabahın erken saatlerinde ya da akşam saat 18:00’den sonra yapmalısınız.
REFERANSLAR
1. Yaşlılıkta Beslenme: https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/beslenme/yaslilikta-beslenme.html
2. Yaşlılık ve Beslenme: https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/A%201.pdf