Sistit Nedir? Kimlerde Görülür? Belirtileri, Nedenleri ve Korunma Yolları Nelerdir?
Sistit, bir idrar yolu enfeksiyonudur. Sistitte, idrar yaparken yanma ve ağrı, sık idrara çıkma vardır. Üriner sistemin yapısı koliform bakterilerle enfeksiyona hassastır. Sistit, bir iltihabi süreçtir. Çoğunlukla bakteri kaynaklı bir idrar yolu enfeksiyonu ile tetiklenir. Bu iltihabı durum böbrekleri de etkileyebilir ve ciddi sağlık problemlerine yol açabilir. Sistitte mesane mukozasının enflamasyonu söz konusudur. Enfeksiyonun %60-80 nedeni E.Coli’dir. Genç, gebeliği olmayan, ürolojik bir sorunu olmayan kadınlarda yedi günden kısa süreli sistit komplike olmayan sistit, diğerleri komplike sistit olarak tanımlanır.
Sistit Kimlerde Görülür
Erişkin yaş grubunda kadınlarda erkeklerden 10 kat daha fazla sıklıkta sistit ve idrar yolu enfeksiyonu görülmektedir. Her beş kadından biri yaşamında bir kez sistit olmakta ve dizüri (idrar yaparken yanma ve ağrı) yaşamaktadır. Cinsel aktif kadınlarda sistit prevalansı %30-40’tır. Semptomun sıklığı erkeklerde yaşla birlikte artar. Yaşlılarda erkek ve kadınlarda görülme sıklığı aynıdır.
Sistit Belirtileri
Sıkışma duygusuna karşın az miktarda idrar çıkışı, sık idrara çıkma, suprapubik ağrı, dolgunluk, bulanık, kötü kokulu idrar, yaşlılarda idrarı tutamama, yatalak hastada bezde kötü kokulu idrar şeklinde yakınmalarla başvururlar.
Sistit Nedenleri
Adölesan kızlarda en yüksek insidans Mart ve Eylül aylarında gözlenmektedir. Düşük ısı ve yüksek nem idrar yolu enfeksiyonlarını artırmaktadır. Bunun dışında havuz sistiti de yaz mevsiminde sık görülmektedir. Kadınlarda son bir hafta içindeki cinsel ilişki sayısı ile sistit olasılığının pozitif korelasyon içinde olduğu, kontrasepsiyon yöntemi olarak spermisid ve vajinal diyafram kullanan kadınlarda riskin 2-3 kat arttığı saptanmıştır. Yaşlılarda sistit fonksiyonel durumda azalmayla birlikte artmaktadır. Huzurevi yaşlılarında, özellikle kateter takılı olanlarda risk daha yüksektir.
Sistitten Korunma Yolları Nelerdir?
Sistit, çoğunlukla tedavi gerektirir. Tekrarlayan veya kronik hale gelen sistit tedavi edilmediğinde oluşan enfeksiyon böbreklere ulaşarak çok daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmektedir.
Pamuklu iç çamaşırı kullanmak, köpük banyosu tarzında genital bölgeyi tahriş edebilecek aktivitelerden uzak durmak, genital mantar gibi sistiti tetikleyecek hastalıkları kısa sürede tedavi ettirmek, soğuk algınlığından kaçınmak, ıslak mayo ile kalmamak, sistiti önlemede önemlidir.
Yapılan çalışmalarda idrar yolu enfeksiyonu ve sistit yakınması olan hastalarda, cranberry (turna yemişi) kapsüllerinin destek gıda takviyesi olarak kullanılabileceği belirtilmektedir.
Referanslar:
1. Gonen I et al. Kadınlarda sık görülen üriner enfeksiyonlara yaklaşım. STED. 2004; 13(4): 128-130.
2. Yaris F et al. Kadınlarda basit (sistit) üriner sistem enfeksiyonları. Turkiye Klinikleri J Fam Med-Special Topics 2012;3(5):9-15.
3. Beerepoot MA et al. Cranberries vs antibiotics to prevent urinary tract infections: a randomized double-blind noninferiority trial in premenopausal women. Arch Intern Med. 2011;171(14):1270-8.
4. https://www.memorial.com.tr/hastaliklar/sistit-nedir-sistit-belirtileri-nelerdir Erişim tarihi: 03.07.2022.