Toplumdaki bireylerin hayata hazırlanmasının, sosyal becerilerinin ve kişilik gelişiminin ilk adımları ailede atılır. Bu aşamada önemli noktalardan biri olan eğitimde de ebeveynlerin etkisinin önemi yadsınamaz bir gerçek olarak karşımıza çıkar. Birçok alanda olduğu gibi öğrencilerin okul başarısında da ebeveynlere büyük sorumluluk düşer.
Akademik başarıda etkili olan birçok unsur sayabiliriz. Çocuğun zekasının yanı sıra iç disiplin, verimli ders çalışabilme becerisi, motivasyon da başarıyı etkiler. Tüm bu etkenlerin desteklenmesi için de ailenin bilinçli ve destekleyici olması önemli rol oynar.
● Aile içi tartışmalar öğrenciyi tahmin edilemeyecek kadar fazla etkileyebilir. Aile içinde huzurlu bir ortam oluşturmayı önemseyin.
● Çocuklara, onlara inandığınızı ve gerçekten dinlediğinizi hissettirmeyi unutmayın.
● Çocuğunuzu olduğu gibi kabul edin, koşulsuz sevgi gösterin ve empati kurun.
● Yargılamak yerine, olumsuz durumların doğrularını anlatmayı ve çözümleri için beraber düşünmeyi deneyin.
● Öğrencinin olumlu yönlerini takdir edin, başarılarını onaylayarak ödüllendirin.
● Çocuklarınıza, hedef ve kararlarını belirlemekte yardımcı olun. Onlara “Niçin ders çalışmalıyım?” sorusunun cevabını vermekle başlayın.
● Çocuğa, yaşına uygun yapabileceği görevler vererek sorumluluk duygusunu sağlayın.
● Nasihat etmek yerine, birlikte alternatif çözüm yolları bulmaya çalışın ve ona seçme hakkı tanıyın.
● Kontrolcü değil, destekleyici bir yaklaşım tercih edin.
● Özellikle ortaokul ve lise çağındaki öğrencilerin ergenlik gibi zor bir süreçten geçtikleri unutmayın. Onların bu süreçteki fiziksel, zihinsel ve ruhsal değişimlerinin farkında olun, onları anlayın ve yardımcı olmaya çalışın.
Birçok ebeveynin motivasyonlarını artırmak amacıyla çocuklarını, gerek diğer çocuklarla, gerekse kendi çocukluklarıyla karşılaştırmaları asıl istenilenin aksi bir sonuca yol açabilir. Bu davranış, öğrencinin motivasyonunun azalmasına ve isteksizleşmesine sebep olur. Onları eleştirirken de yapıcı bir tutum içerisinde olmak ve tek başına kaldıkları zamanları kollamak gerekir.
Çocukları kıyaslamak, başkalarının yanında eleştirmek, başarısızlıkla tehdit etmek ve kötüyü düşünmek gibi bazı iyi niyetli hataları siz de yapıyor olabilirsiniz. Bu davranışlar yerine çocuklarınıza inandığınızı hissettirmeniz daha olumlu sonuçlar doğurabilir.
Her çocuğun yetenekleri ve eğilimleri farklılık gösterir. Bu nedenle ebeveynler çocuklarını kendi gerçekleri üzerinden değerlendirmeli. “En yüksek puanı almalısın!”, “Neden 100 değil?”, “En iyi üniversiteyi kazanmalısın!” gibi tutumlar, her çocuğun potansiyelinin farklı olduğu için öğrenciyi zor durumda bırakabilir ve ters tepebilir.
Ebeveynlerin de yüksek motivasyonlu olması bir müddet sonra öğrenciyi zor durumda bırakabilir. Ebeveynler olarak öğrenciye kendi için gerekli yönlendirmeyi yapın ve başarısızlığı bir ceza olarak görmemeye çalışın. Hata yapmanın doğal bir süreç olduğu ve iyi değerlendirildiğinde fırsata dönüştürülebileceği fikrini aşılamayı deneyin.
Öğrencinin ders çalışma sürecinin yakından takip edilmesi gerekir. Ancak sürekli “ders çalış” şeklindeki ikazlar olumsuz etki yaratır. Sürekli emir vermek, uzun nasihatlerde bulunmak, ders çalışmak dışındaki tüm eğlencelerini elinden almak yerine onu dinleyin, ne istediğini sorarak anlamaya çalışın ve örnek davranışlar sergileyerek rehberlik edin.
Ebeveynlerin, çocuklarının geleceği için endişelenmesi normal olabilir. Ancak öğrenciye karşı kaygılı tutumlar sergilemek, yolunda gitmeyen bir şeyler olduğu hissi yaratır. Kaygılı anne baba tutumları, öğrencinin de bir müddet sonra bu şekilde hissetmeye başlamasına neden olabilir. Ebeveynlerin endişelerini dışa vurmak yerine bunları gidermek için yapıcı olmaları gerekir. Soğukkanlı bir tavır içerisinde olursanız, çocuğunuzun stres ve kaygı yönetimi konusunda daha başarılı olmasını sağlarsınız.
Öğrenciyi ders çalışmak konusunda teşvik etmek ve motivasyonunu artırmak ebeveynlere düşer. Çocukların sadece başarılı olması durumunda onlara sevgi göstermek sağlıksız bir ilişki doğurur. Böyle yaparak çocuklarınızın, onlara olan sevginizi bazı şartlara bağladığınızı düşünmesine izin vermeyin. Onlara başarıda da, başarısızlıkta da yanlarında olduğunuzu ve onları karşılıksız bir şekilde sevdiğinizi gösterin. Bu sayede daha dengeli ve sağlıklı bir iletişim kurabilirsiniz.