Eklem hareket açıklığı, tıp dilinde ROM olarak bilinmektedir ve belirli bir eklem etrafındaki hareket miktarının ölçümü anlamına gelir. Bu ölçüm genelde bir fizik tedavi değerlendirmesi sırasında yapılır. Fizyoterapistler ganyometre adı verilen bir alet yardımıyla eklem hareket açıklığı ölçümünü gerçekleştirirler. Ve sonuçta pasif eklem hareket açıklığı, aktif- yardımcı eklem hareket açıklığı, aktif eklem hareket açıklığı sonuçlarından birine ulaşırlar. Elde edilen sonuca göre de farklı eklem hareket açıklığı egzersizleri uygulatır veya önerirler. Bu egzersizler ile eklem hareket açıklığı normal seviyelere ulaştırılmaya çalışılır. Böylece kişinin rahat bir şekilde hareket etmesi ve buna bağlı olarak da yaşam kalitesinin yükselmesi hedeflenir. Peki, eklem hareket açıklığı egzersizleri nelerdir? Az önce de belirttiğimiz gibi üç çeşit eklem açıklığı olduğu için bunlara göre tasarlanmış üç farklı egzersiz çeşidi bulunmaktadır.
Bu egzersizler genelde cerrahi veya yaralanma sonrasında ilk iyileşme aşamasında kullanılmaktadır. Bu egzersiz çeşidinde kısıtlanmamış alan boyunca vücut parçası, tamamen dışarıdan uygulanan bir kuvvet tarafından hareket ettirilir. Yani istemli bir kas kasılması söz konusu değildir. Hareket için gerekli dış kuvvet bir kişi, makine veya yer çekimi ile uygulanabilir. Pasif eklem hareket açıklığı egzersizlerinin faydaları ise şu şekildedir:
Aktif eklem hareket açıklığı egzersiz çeşidinde, kısıtlanmamış alan boyunca hareket, eklemi geçen kasın kasılması ile gerçekleştirilmektedir. Bu egzersizler genelde yaralanma veya ameliyattan sonra bağımsız olarak hareket edebildiğinizde kullanılır.
Aktif- yardımcı egzersiz çeşidinde ise hareket ettirici kaslar hareketi tamamlamak konusunda yetersiz olduğu için, hareket elle veya makine gibi dışşal bir kuvvet yardımıyla gerçekleştirilmektedir. Bu egzersizler genelde bazı iyileşmeler oluştuğunda ve kas kasıldığında, yaralanma veya ameliyatlardan sonra kullanılır.
Aktif ve aktif- yardımcı eklem egzersizlerinin faydaları ise şu şekildedir:
Kişinin hangi eklem hareket açıklığı egzersiz türüne ihtiyacı olduğunu, ancak bir fizyoterapist belirleyebilir. Bu nedenle yaralı veya ameliyat olmuş kişiler, bu egzersizler için öncelikle fizyoterapistlerine başvurmalıdır. Kişiye doğru bir egzersiz türü uygulandığında, normal eklem hareket açıklığına ve maksimum hareketliliğe güvenli ve hızlı bir şekilde ulaşılabilir.