Beta Glukan Nedir?
Beta glukan (β -glukan), çoklu fonksiyonel ve biyoaktif özellikleri nedeniyle ilgi gören yulaf ve arpa tanelerinden kolayca elde edilebilen çözünür bir liftir. β-glukanların fermente edilebilirliği ve insan bağırsağında oldukça viskoz çözeltiler oluşturma yetenekleri, sağlık yararlarının temelini oluşturabilir.
Beta Glukanların Faydaları Nelerdir?
Diyetle alınabilen ve çözünebilir lif yapısındaki β-glukanların kan kolesterol seviyesini azalttığı ve kardiyovasküler hastalıkları önlediği, kan şekeri düzeyini azaltarak diyabet üzerine etkili olduğu, arteriyel kan basıncını düşürerek hipertansiyonu önlediği, makrofaj aktivitesini, monosit ve nötrofil sayısını artırarak bağışıklık sisteminde rol oynadığı, anti-tümör ve anti-kanser etkinlikleri olduğu gösterilmiştir.
Yakın zamanda deney hayvanları üzerinde yapılan bir çalışma β-glukanın, tüm bağırsak mikrobiyota-beyin ekseni boyunca önemli faydalı etkilerle birlikte biliş ve beyin fonksiyonunun göstergelerine olumlu destek etkilerine dair de ilk kanıtları sunmuştur. Çalışma, β-glukan açısından zengin gıdaların tüketimini artırmanın, bağırsak-beyin ekseniyle ilişkili zararlı etkileri hafifletmek ve batılılaştırılmış diyetlerle ilişkili nörodejeneratif hastalıkları önlemek için kolayca uygulanabilir bir beslenme stratejisi olduğunu göstermektedir.
Beta Glukan En Çok Hangi Besinlerde Bulunur?
Beta glukan kaynağı olan bazı gıdalar aşağıdaki gibidir:
- Arpa
- Yulaf
- Buğday
- Durum buğdayı
- Çavdar
- Mısır
- Pirinç
- Mantarlar – Spesifik olarak, reishi, shiitake ve maitake mantarları
- Deniz yosunu
- Sebzeler
- Meyveler
Mantarlardan, mayalardan ve tahıllardan elde edilen liflerin ve polisakkaritlerin kullanımı, gözlenen antitümör, antimikrobiyal, anti-alerjik ve ayrıca bağışıklık düzenleyici etkilerinin yanı sıra kardiyovasküler hastalık riskini azaltıcı aktivitelerle birlikte geniş çapta belgelenmiştir. β-Glukanlar doğal biyoaktif bileşiklerdir ve gıda takviyesi olarak veya günlük diyetin bir parçası olarak ağızdan alınabilir ve kullanımları güvenli kabul edilir. Bir öğüne polisakkarit glukanlar eklendiğinde, karbonhidrat ve lipit emilim hızı yavaşlar. 1997’de, ABD Gıda ve İlaç Dairesi, ilk kolesterol düşürücü gıda olarak yulaf kepeği (3 g β-glukan/gün dozu) tescil etmiştir.
Referanslar:
- El Khoury D et al. Beta glucan: health benefits in obesity and metabolic syndrome. Journal of nutrition and metabolism, 2012;851362.
- İşsever H et al. Beta glukanların sağlık üzerine etkileri. Klin. J. Public Health-Special Topics, 2018;4:13-17.
- Shi H et al. β-glucan attenuates cognitive impairment via the gut-brain axis in diet-induced obese mice. Microbiome, 2020;8(1):143.
- Şengül, M., & Ufuk S. Therapeutic and Functional Properties of Beta-Glucan, and Its Effects on Health. Eurasian Journal of Food Science and Technology, 2022;6(1):29-41.
- Bashir, K., & Choi, J. S. Clinical and Physiological Perspectives of β-Glucans: The Past, Present, and Future. International journal of molecular sciences, 2017;18(9):1906.
10.10.2022
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.