Bağırsakların Mutluluk İle İlişkisi Nedir?

Besin alımının bileşimi ve miktarı ruh halini ve mutluluğu doğrudan etkileyebilen faktörlerdir.

• Protein tüketimi, karbonhidratların emilimini yavaşlatır ve ruh hali üzerinde doğrudan etkileri olan dopamin ve norepinefrin salınımını artırır. Benzer şekilde karbonhidrat yemek, ruh hali üzerinde de doğrudan etkileri olan serotonini artırır.
• asetilkolin kimyasalı buğday tohumunda ve yumurtalarda daha fazla bulunur ve doğrudan nörotransmisyonda yani nöron iletimlerinde yer alır ve öğrenme, hafıza ve ruh hali ile ilişkilendirilir.
• Omega-3 yağ asitleri ruh halini ve davranışları etkiler ve düşük kan seviyeleri depresyon ve karamsarlıkla ilişkilidir. Literatürde bazı gıdalar “beynin süper gıdaları” olarak tanımlanıyor veya biliş ve ruh halini etkiliyor: Brezilya fıstığı, omega-3 yağ asitleri bakımından zengin yağlı balıklar, yulaf, muz, mercimek, tavuk ve hindi, ıspanak, kinoa ve bitter çikolata gibi. Ruh halindeki değişikliklerin yiyecek tercihlerini değiştirebildiği, üzgün hisseden kişilerin sağlıklı alternatifler yerine daha çok “rahatlatıcı yiyecekleri” tercih ettiği de gösterilmiştir.

Besinler Bağırsak Mikrobiyomunu Nasıl Etkiliyor?

Besin alımının yanında bağırsak mikrobiyomu da da ruh halini etkilemektedir. Bir karar vermek için “içgüdülerinizi kullanarak hareket ettiyseniz” ya da gergin olduğunuzda “midenizde kelebekler uçuştuğunu” hissettiyseniz, muhtemelen beklenmedik bir kaynaktan sinyaller alıyorsunuz: ikinci beyniniz. Sindirim sisteminin duvarlarında saklı olan bu “bağırsaklarınızdaki beyin”, son birkaç yıldır tıbbın sindirim, ruh hali, sağlık ve hatta düşünme biçiminiz arasındaki bağlantılara ilişkin anlayışında devrim yaratıyor.

• Bağırsak mikrobiyomu hem yararlı hem de zararlı bakterileri içeriyor olabilir ve yalnızca beslenmeden etkilenmekle kalmaz, aynı zamanda kişilik, ruh hali, kaygı ve depresyon gibi zihinsel sağlığı da etkilediği gösterilmiştir.

Bağırsak mikrobiyotası ve metabolitleri, mikrobiyota-bağırsak-beyin ekseni yoluyla ruh sağlığında önemli roller oynayabilmektedir. Yapılan çalışmalarda bağırsak mikrobiyotasının, özellikle Firmicutes ve Bacteroidetes’in bileşimi ve bolluğu, anksiyete, depresyon, bipolar bozukluk, OSB ve şizofreni gibi çeşitli zihinsel bozukluklarla ilişkilendirilmiştir.

• Yine ruh hali ile ilişkili olarak “mutluluk hormonu” olarak da bilinen serotonin üretiminin %90’ı bağırsaklarda gerçekleşmektedir.

Bağırsak mikrobiyomunun modifikasyonunda, epidemiyolojik, deneysel ve klinik çalışmalar birçok türde probiyotiğin (özellikle Lactobacillus ve Bifidobacterium), prebiyotiklerin (örn. diyet lifi, GOS, ve alfa-laktalbümin), sinbiyotiklerin, postbiyotiklerin (örn. SCFA’lar) varlığını ortaya koymuştur.

• Süt ürünleri, baharatlar (örneğin, Zanthoxylum bungeanum, kurkumin ve kapsaisin), meyveler, sebzeler de yararlı bağırsak mikrobiyotasını artırmak ve zararlı bağırsak mikrobiyotasını azaltmak da dahil olmak üzere bağırsak mikrobiyotasını modüle edebilir.

Bu nedenle, yukarıda belirtilen diyet bileşenlerinin takviyesi, ruh haliyle ilişkili durumlara katkılarıyla, farmakoterapi ve psikoterapi dışında zihinsel bozukluklar için potansiyel önleme stratejileri olabilir.

Referanslar:

1. Martin SE, et al. The Role of Diet on the Gut Microbiome, Mood and Happiness. medRxiv [Preprint]. 2023 Mar 21:2023.03.18.23287442.
2. John Hopkins Medicine. The Brain-Gut Connection. Erişim adresi: https://www.hopkinsmedicine.org/health/wellness-and-prevention/the-brain-gut-connection Erişim tarihi: 23.10.2023.
3. Xiong, R. G. et al. The Role of Gut Microbiota in Anxiety, Depression, and Other Mental Disorders as Well as the Protective Effects of Dietary Components. Nutrients, 2023;15(14):3258.

25.10.2023

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.