Bağırsak Florası Nedir? Bağırsak Florasının Önemi
Gastrointestinal sistemde doğal olarak bulunan mikrobiyal organizmaların tamamına bağırsak florası denmektedir. Bu flora, konağın fizyolojik gelişimi ve savunmasında yer alır.
İlk flora, sezaryen veya normal doğum eylemiyle, doğum şeklinden etkilenerek yaşamın ilk yıllarında oluşmakta; beslenme ve çevresel faktörlerin etkisiyle şekillenerek kişiye özel biçim almaktadır. Yapılan çalışmalar; plasenta, amniyon sıvısı ve göbek kordonunda bakterilerin yer almasının, fetüsün inutero olarak çeşitli mikroorganizmalara maruz kaldığını göstermektedir. Fetüste bağırsak florasının oluşması, doğumla başlamakta; annenin vajinal, anal ve deri mikrobiyotasıyla karşılaşması sonucu gelişmektedir.
Bağırsak Florasının Önemi
Bağırsak florası bir organ gibi düşünülebilir. İnsan vücudunda; hastalık ve sağlık durumlarını, bağışıklık hücrelerinin olgunlaşmasını ve bağışıklık sistem fonksiyonlarının normal gelişimini teşvik etmek için gerekli sinyalleri sağlar.
Bağırsak florası, en fazla sayıda bakteri ve sinir hücresi bulundurduğu için, ikinci beyin olarak adlandırılmakta ve kronik hastalıklarla ilişkili bulunmaktadır.
Bağırsaklarda Yer Alan Mikroorganizmaların Tipleri ve Görevleri
Bağırsak florası, karmaşık bir ekosistem olup, konağın fizyolojik çevresi ile ilişkilidir. Yaşamın ilk yıllarında olgunlaşıp, sabit kalmaktadır. Yetişkin bağırsağında 10 trilyona yakın mikroorganizma bulunduğu tahmin edilmektedir. Bağırsak florasında; bakteri, virüs, maya ve mantarlar bulunmaktadır. Floranın bileşimi dinamik olup, büyük bölümü bakterilerden oluşmaktadır. En fazla bulunan bakteriler Firmikut, Bakteriodes, Aktinobakter, Verrukomikrop ve Proteobakterlerdir. Bu bakterilerin çoğu kommensaldir. İmmün sistem özellikle gastrointestinal kanalda yoğun olarak bulunmakta olup, mikrobiyota ile yakın ilişkilidir. Toplam ağırlığının yaklaşık iki kilogram olduğu ve vücut hücrelerinin tamamından daha ağır olduğu bilinmektedir. Önemli olarak, moleküler düzeyde bağırsağı, karaciğeri, beyni ve diğer organları etkilemektedir. Aynı zamanda bariyer görevi görmekte, emilim, sindirim, bağırsak motilitesi ve mukozal immüniteyi düzenleyerek metabolizmayı etkileyebilmektedir.
Bağırsak Florası ve Diyet
Diyet, bağırsak flora içeriğini belirleyen en önemli çevresel faktördür. Diyette yapılan değişiklikler üç hafta gibi bir sürede bağırsak florasının değişmesine yol açmaktadır. Diyetin değişmesi floradaki mikroorganizmaların sayı ve içeriğinin değişmesine yol açarak inflamatuvar bağırsak hastalığı, irritabl bağırsak hastalığı, Crohn ve ülseratif kolite neden olabileceği varsayılmaktadır.
Bağırsak Florası ve Probiyotikler
Probiyotikler yaşayan mikroorganizmalar olup, yeterli miktarda olduğunda yararlı etkiler göstermektedir. Probiyotikler, bağırsaktaki yararlı bakterileri (laktobasiller, bifidobakterler gibi) artırarak, patojen bakterileri (Klostiridyalar, Bakteriodesler) azaltmakta ve bakterilerin doğal dengesinin korunması ve yenilenmesine yardımcı olmaktadır. Bunlar, bağırsak sağlığı ve bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olmaktadır.
Referanslar:
- https://services.tubitak.gov.tr/edergi/yazi.pdf;jsessionid=4QmPaJe53oqefFHdXoCJ5X4F?dergiKodu=4&cilt=55&sayi=1115&sayfa=70&yaziid=46090 Erişim tarihi: 14.06.2022.
- Kalip K, Atak N. Bağırsak mikrobiyotası ve Sağlık. Turk J Public Health. 2018; 16(1): 58-73.
- Karatay E. Mikrobiyota, probiyotik ve prebiyotikler. Anadolu Guncel Tıp Dergisi. 2019; 1(3): 68-71.
