Bağışıklık sisteminizi, vücudunuz için tehlike oluşturan her türlü dış etkene karşı savunma görevi üstlenmiş askerleriniz olarak düşünebilirsiniz. Uzun ve kaliteli bir yaşamın sırrı, güçlü bir bağışıklık sisteminde yatıyor. Modern tıbbın popüler konularından biri olan bağışıklık sistemiyle ilgili araştırmalar arttıkça bu sistemin önemi de daha iyi anlaşılıyor. Bu da “Bağışıklık sistemimizi güçlendirmek için neler yapabiliriz?” sorusunu beraberinde getiriyor. Antioksidanlar, işte tam burada karşımıza çıkıyor. Antioksidanları; hücrelerimiz ihtiyacı olan enerjiyi üretirken ortaya çıkan zararlı maddeleri uzaklaştırmaya yarayan bileşenler olarak tanımlayabiliriz. Zararlı maddeler uzaklaştırılamaz ise bağışıklık sistemi hücrelerinde birikiyor ve bu hücreler görevlerini yapamaz hâle geliyor. Yani savunma sisteminiz devre dışı kalıyor. Peki, bu denli önemli olan antioksidanlar hangi besinlerde bulunuyor ve bağışıklık sisteminize nasıl katkı sağlıyor?
Sonbahar ve kış aylarında grip gibi viral enfeksiyonlar başta olmak üzere, bakteriyel üst ve alt solunum yolu enfeksiyonlarıyla karşılaşma sıklığı artıyor. Enfeksiyon etkenleri vücudunuz tarafından birer yabancı olarak algılanıyor. Bir virüs ya da bakteri ile karşılaştığınızda vücudunuz bu yabancıya karşı bütün imkânlarıyla savunmaya geçiyor. Metabolizma faaliyetleri esnasında açığa çıkan ve serbest oksijen radikalleri adı verilen ürünler vücudunuzda birikmiş ise hassas bağışıklık sistemi hücreleriniz zarar görüyor ve savunma görevini yerine getiremiyor. Enfeksiyonlara yakalanma ihtimaliniz artıyor. Yakalandıktan sonra ise enfeksiyon ile baş etme gücünüz azalıyor. Yeterli antioksidana sahipseniz bağışıklık sisteminizin gücünü koruyabilirsiniz.
İhtiyacınız olan antioksidan maddeleri belli başlı gıdalarda bulabilirsiniz. Enfeksiyonlara karşı direncinizin artmasını sağlayan antioksidanların başında C vitamini geliyor. Portakal, mandalina, limon gibi turunçgiller, yeşil yapraklı sebzeler, kivi, kiraz, üzüm, mango, çilek gibi meyveler ve kırmızı lahana ile patlıcan C vitamini deposu olarak biliniyor.
C ve B6 vitamini içeren zerdeçal, antioksidan özelliği yüksek ve bağışıklık sisteminizi güçlendirici bir baharat. Gingerol adı verilen antioksidan maddeyi içeren zencefil de kış aylarında çaylarımızın vazgeçilmezi olmayı sürdürüyor.
Kanser, hücrelerinizin genetik materyali olan DNA’daki hasara bağlı olarak normal olmayan hücrelerin aşırı çoğalması sonucunda meydana geliyor. Öğünlerinize antioksidan içeren besinler ekleyerek kansere yakalanma ihtimalinizi düşürebilirsiniz. Kansere karşı güçlü bir antioksidan olan likopen içeren besinleri bu aşamada tercih edebilirsiniz. Domates, greyfurt ve karpuz bol miktarda likopen içeriyor. Likopen özellikle prostat, meme ve akciğer kanserine yakalanma riskinizi azaltıyor. (1)
Bir başka antioksidan olan beta karoten, cilt kanserine karşı bağışıklık hücrelerinizi güçlendiriyor. Süt ürünleri, yumurta, mercimek, fasulye ve nohut gibi baklagillerde bulunan beta karoten, A vitaminine dönüşerek etkisini gösteriyor. Kurkumin yönünden zengin zerdeçalın kolon kanserini olumlu yönde etkilediği biliniyor. Balık eti ve cevizde bulunan omega 3 yağ asitleri ve C vitamini, antioksidan etkileri ile kolon ve akciğer kanserine karşı koruyucu işlev görüyor.
Romatizmal hastalıklar, eklem ve kemiklerde artan inflamasyona bağlı kronik ağrılara yol açıyor. İnflamasyon baskılayıcı antioksidanlardan zengin bir diyet ile kas ve eklem ağrılarınızla vedalaşabilirsiniz. Baklagillerde, çikolata ve meyvelerde bulunan kateşinler antiinflamatuvar etkileri ile vücudunuzdaki iltihabı azaltıyor. Zerdeçal ve zencefil, antioksidan içeriği ile bağışıklık sisteminizi güçlendirerek romatizmal hastalıklardan korunmanıza katkı sağlıyor.
Kan şekeri yüksekliği olarak bilinen diyabet, oksidatif stres oluşturarak bağışıklık hücrelerinize zarar veriyor. Diyabeti olan bireylerde, bağışıklık sisteminin zayıf olması nedeniyle sağlıklı bireylere göre enfeksiyonlar daha ağır seyrediyor. Zerdeçal, zencefil, tarçın gibi antioksidan içerikli baharatlar kan şekerinizin normal seviyede tutulmasına katkı sağlayarak diyabetin olumsuz etkilerini azaltıyor. A, C ve E vitaminleri ile selenyum açısından zengin turunçgiller, baklagiller, yeşil yapraklı sebzeler, kuru yemişler ile yaban mersini antioksidan özellikleri ile kan şekeri ve kolesterol düzeylerini dengeleyerek bağışıklık sisteminizi güçlendiriyor.
Faydaları saymakla bitmeyen antioksidanlar, hem cildinizin hem de iç organlarınızın bağışıklık hücrelerini güçlendirerek direncinizi arttırıyor ve yaşlanmanızı geciktiriyor. A, C, E vitaminleri ile folik asit, polifenol ve selenyum içeren yeşil yapraklı sebzeler, fındık, badem, ceviz, turunçgiller ve domates gibi besinlere masanızda yer açarak yaşlanmanın etkilerini azaltabilirsiniz. (2)
Daha güçlü bir bağışıklık sistemi için antioksidan içeren besinlerin eşlik ettiği dengeli bir beslenme düzeni oluşturarak, daha kaliteli bir yaşama merhaba deyin!
Referanslar:
Affiliations expand PMID: 23675073 PMCID: PMC3614697 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23675073/