Yorucu ve soğuk geçen bir kış mevsiminin ardından, sımsıcak bir yaz bütün güzelliğiyle bize göz kırpıyor. Siz de sabah esintisinde yürüyüş yapmayı, doyasıya yüzmeyi, ılık rüzgâr eşliğinde akşam güneşinin tadını çıkarmayı dört gözle bekliyorsunuz, değil mi? Havaların ısınmasıyla rengârenk bir neşeyle dolan doğa, ruhunuza ve bedeninize elbette çok iyi geliyor. Ancak unutmayın ki, sıcak yaz aylarının keyfini çıkarabilmek için yeterli sıvı almak ve dengeli beslenmek şart.
İnsan vücudunun yüzde 70’ini su oluşturuyor. Zihinsel fonksiyonlarınızdan organlarınızın çalışmasına kadar vücudunuzda gerçekleşen tüm olaylar için su gerekiyor. Vücutta sıvı miktarının azalmasına bağlı olarak birçok sağlık problemi oluşabilmekte ve performans azalmaktadır.(2) Bir kişinin günlük alması gereken sıvı miktarı yaklaşık 1.5-2 litre. Sıcak havalarda ise, metabolizmanızın hızlanması ve terle kaybettiğiniz sıvı miktarının artmasına paralel olarak su ihtiyacınız artıyor. Yaz aylarında günlük ortalama 2.5 litre sıvı almanız gerekiyor. Peki, almanız gereken sıvıyı alamadığınızda ne gibi sorunlarla karşılaşacağınızı hiç düşündünüz mü?
Gün içinde pek çok şeye yetişmeye çalışıyorsunuz. Bunun için de odaklanmaya, dikkate ve enerjiye ihtiyacınız var. Zihninizi bir işe tam olarak verebilmeniz için önemli olan etmenlerden biri, bulunduğunuz ortamın sıcaklığı. Sıcak ortamlar, dikkatinizin dağılması ve uykunuzun gelmesi için birebir. Üzerine bir de artan sıvı kaybı eklendiğinde beyin hücreleriniz çalışmak için yeterli enerjiyi bulamıyor ve dikkat kaybı(1), kafa karışıklığı, yorgunluk hissi meydana geliyor. Böyle anlarda yanınızda bulunduracağınız bir bardak su, size dinçlik ve tazelik sağlayabilir. Özellikle sıcak havalarda yoğun dikkat gerektiren bir iş ile uğraşacaksanız, su tüketiminizi arttırarak odağınızı işinizde tutabilir ve günün sonunda kendinizi daha az yorulmuş hissedebilirsiniz.
Kaslarınızın enerji üretebilmesi ve çalışabilmesi için vücudunuzda yeterli sıvının bulunması gerekiyor. Sıcak günlerde damarlarınızda meydana gelen genişlemeye bağlı olarak dolaşan kan hacminin azalması ile tansiyon düşüklüğü meydana geliyor. İhtiyacınız olan sıvıyı almazsanız, kaslarınıza ulaşan kan miktarı azalıyor, kas metabolizmanız yavaşlıyor ve kas ağrıları ile fiziksel yorgunluk hissi baş gösteriyor. Su, eklem içi sıvının da ana maddelerinden biri. Susuz kaldığınızda eklem sıvısında meydana gelen azalma, eklem ağrılarına ve hareket kısıtlılıklarına neden oluyor. Az sıvı tüketmek; sadece iskelet sistemini değil, sinir sistemini de etkiliyor. Eğer dinmeyen baş ağrılarından muzdaripseniz, günlük sıvı tüketiminizde yapacağınız ayarlamalar ile ağrılarınızı azaltabilirsiniz.
Çok bunaldığınızda farkında olmadan elinizin suya uzandığı zamanları hatırlayın. Bir bardak su içtikten sonra sakinleştiğinizi, kendinizi daha iyi hissettiğinizi ve daha kolay karar verebildiğinizi görmüşsünüzdür. Günlük yeteri kadar su tüketmiyorsanız psikolojik dayanıklılığınız azalabilir, mutsuzluk hissi oluşabilir ve olumsuz düşüncelere daha kolay teslim olabilirsiniz. Masanızda küçük bir şişe su bulundurmak, tüm gün negatif bir ruh hâli ile mücadele etmekten daha kolay, öyle değil mi?
Yetersiz sıvı tüketimi, metabolizma hızınızı yavaşlatarak kilo almanıza neden olur. Yaz aylarında günlük sıvı tüketiminizi kontrollü olarak arttırmanız, metabolizmanızı hızlandırarak fazla yağlarınızdan kurtulmanıza yardımcı olur ve kilo almanızı engeller. Hatta düzenli egzersiz eşliğinde uygun sıvı tüketimi ile kilo vererek yaz aylarını daha formda geçirmeniz bile mümkün.
Böbreklerinizi korumak için mevsimden bağımsız olarak sıvı tüketiminize dikkat etmelisiniz. Ancak bu durum sıcak yaz aylarında ayrı bir önem kazanıyor. Terleme ile kaybedilen sıvı yerine konmadığı takdirde vücudunuzdaki toksinler atılamıyor ve böbreklerinizde birikiyor. Bu birikimler böbrek taşı oluşumuna ve idrar yolu enfeksiyonlarına yol açıyor.
Sindirim sisteminiz de en az böbrekleriniz kadar suya muhtaç. İhtiyacı olan suyu bulamadığında kan akımı azalan bağırsaklarınız yeterince çalışamıyor ve kabızlık başta olmak üzere pek çok sindirim sıkıntısıyla baş etmeniz kaçınılmaz oluyor.
Sıcak havalarda sıvı tüketiminizi dengede tutarak kalp ve damar sisteminizin, beyninizin, böbreklerinizin, sindirim sisteminizin ve kaslarınızın düzenli çalışmasını sağlayabilirsiniz. Kendiniz için hazırlayacağınız minik eğlenceli hatırlatma kağıtları veya telefonunuzda yapabileceğiniz ufak bir hatırlatma ayarı ile su tüketme alışkanlığınızı pekiştirebilirsiniz. Hem bedeninizi hem de zihninizi dinç tutarak, bu yaz çok daha keyifli günler geçirebilirsiniz.
REFERANSLAR
1. Su ve Sağlık Oturumu: Ne Kadar Su İçelim? Mayıs 2016: http://turkhipertansiyon.org/pdf/18_kongre_sunum/Su_ve_saglik_oturumu_Ne_kadar_su_icelim.pdf
2. SPORCU BESLENMESİ – Şubat 2008 Ankara https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/A%203.pdf