Sağlıklı ve uzun bir yaşamı kim istemez ki? Ancak böyle bir yaşam için bazı önlemler almak şart. Sağlıklı bir yaşlılık dönemi geçirmek, zihin iyiliğini korumak için günlük hayat rutininizde ve yaşadığınız ortamda etkili önlemler alabilirsiniz. Çünkü sağlık durumu kişinin genetik yapısı ile ilgili olduğu kadar, yaşam tarzı ve beslenmesi ile de yakından alakalıdır. İşte yaşlılıkta zihin iyiliğini koruyucu önlemler…
Sağlığınızı korumak için en önemli adım dengeli ve düzenli bir beslenme rutini oluşturmaktan geçiyor. (1) Uzmanlara göre yağlı ve zararlı gıdaların tüketimi kalp ve beyin hastalıklarına yakalanma riskini arttırıyor. Bu nedenle daha az tuz, şeker ve yağ içerikli besinler kullanmaya, daha çok meyve ve sebze tüketmeye özen gösterin.
Hastalıklara karşı bilinçsiz ve onaysız şekilde ilaç kullanmak yerine sofralarınızı doğal besinlerle renklendirmeye çalışın. Ayrıca gün içerisinde yeterli miktarda su içemeye özen gösterin çünkü su vücut sistemlerinizin düzenli çalışması için önemli. Yaşlandıkça vücut susuzluğu hissedemeyebiliyor, bu yüzden su içmek için susamayı beklemeyin. Gerekirse takviye gıdalardan da destek alabilirsiniz.
Yaşlılıkta zihin ve beden iyiliğinizi korumak istiyorsanız alkol ve sigara gibi alışkanlıklardan kaçının. Anlık keyifler vücudun daha hızlı yaşlanmasına sebep olabilirken hastalıklara da davetiye çıkarıyor. Gerekirse hem alkol hem de sigaraya karşı mücadele etmek için destek alın.
Sevdiğiniz insanlara vakit ayırmayı ihmal etmeyin. Yaşlı bireyler kendilerini hayattan soyutlama eğiliminde olabiliyorlar ama sosyal ortamlarda bağımsız bir şekilde var olabilmek hem fiziksel hem de ruhsal sağlığınızı olumlu etkiler. Hayatın içine karışmak, kişinin iç dünyasındaki huzuru dengeler ve pozitif bir bakış açısı edinmesini sağlar. Bu nedenle evden çıkmaktan, komşularınızla ya da mahallenizdeki esnaf ile vakit geçirmekten çekinmeyin.
Yaşlandıkça hem kadınlarda hem de erkeklerde ortaya çıkma ihtimali artan kemik erimesi hastalığı düşme, çarpma gibi durumlarda kemiklerin daha kolay zedelenmesine sebep olabiliyor. Bu nedenle ev ortamınızda düzenlemeler yapmak sizi olası kazalardan koruyabilir. Örneğin, evinizdeki küçük kilim ve paspasları kaldırabilir, kaygan zeminleri halı ile kapatabilir, belli yerlere tutunacağınız trabzanlar koydurabilir ve ışıklandırmaya dikkat edebilirsiniz.
Uyku düzeni, beden ve zihin sağlığımız için sandığımızdan çok daha önemli. Vücudun dinlenmesi ve tekrardan enerji toplaması için uykusuz kalmamaya özen gösterin. Ayrıca uyku sırasında salgılanan hormonlar stresi azaltmaya da yardımcı olur. Bu nedenle günde 6-8 saat arası uyuduğunuzdan emin olun.
Hareketli olmak için spor salonlarına gitmenize gerek yok, evinizin etrafında yürüyerek atacağınız birkaç tur sizin için yeterli olur. Ayrıca günlük hayattaki uğraşlara katılarak da hareketli olmak mümkün. Markete alışveriş yapmaya gitmek, çöp atmak, bahçe işleri ile uğraşmak, otobüsten birkaç durak önce inip yürümek, ev işleri yapmak da son derece faydalı. Egzersiz sırasında salgılanan hormonlar kalp ve beyin sağlığınız için önemli. Bu nedenle günde yarım saat de olsa hareket halinde olmayı ihmal etmeyin.
Kendinizi zinde tutacak hobiler edinmekten çekinmeyin. Yeni bir hobi demek, yeni şeyler öğrenmek ve üretmek demek. Bu sayede öğrenirken beyin egzersizi yapmış olursunuz. Özellikle artık çalışmıyorsanız boş zamanlarınızı televizyon karşısında geçirmek yerine yeni bir hobi edinmeye ayırın. Koroya katılma, dikiş, nakış kursları, resim ve seramik atölyeleri sizin için güzel alternatifler olabilir. Böylece sosyal ortamlarda kendi yaşıtlarınız ile tanışma ve iletişim kurma fırsatı elde edersiniz. Bu da hem ruhsal hem de zihinsel olarak size iyi hissettirir.
Düzenli sağlık kontrolüne gitmek, beden ve zihin hastalıklarının erken teşhisi için büyük önem taşır. Uzmanlar yaşı ilerlemiş bireyler için yılda bir veya iki defa sağlık kontrolüne gidilmesi gerektiğini belirtiyor. Siz de sağlıklı bir yaşlılık sürmek istiyorsanız kontrollerinizi aksatmayın!
Etrafınızda çok konuşuldu veya bir arkadaşınıza iyi geldi diye ilaç kullanmaktan vazgeçin. Kullanmak istediğiniz ilaç bitkisel de olsa kullandığınız diğer ilaçlar ile etkileşime girebilir ve vücudunuzun dengesinin bozulmasına, karaciğer böbrek gibi organlarınızın olumsuz etkilenmesine sebep olabilir. Bu sebeple doktorunuzun gerekli gördüğü durumlarda ilaç kullanmayı reddetmeyin ama boş yere ilaç kullanımından da uzak durun.
**Sayfanın içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.
KAYNAKLAR:
1. Yaşlılıkta Kaliteli Yaşam, Bölüm 9, Sık rastlanan psikiyatrik sorunlar, Doç.Dr.Suzan Özer