İnsan ömrünün uzamasıyla, zinde hissederek yaşlanma arzusu giderek daha fazla önem kazanıyor. Sağlıklı ve zinde yaşlanmak, birilerine bağımlı olmadan aktif kalarak hayattan keyif almanızı sağlar. Zinde hissederek yaşlanmak için hayattan zevk almanızı engellemeyecek fiziksel ve zihinsel bütünlüğe sahip olmanız gerekiyor. Yaşlanma konusunda elbette genetik faktörlerin etkisi yadsınamaz. Ama vücudunuzun tamamını etkileyen bu kaçınılmaz değişimi yönetmek için sizin de yapabilecekleriniz var. İşte sağlıklı ve zinde bir biçimde yaşlanmanıza yardımcı olacak 7 önemli ipucu:
Vücudunuzu tüm dış etkenlerden koruyan cildinize daha fazla özen göstermelisiniz. Başlangıç olarak tükettiğiniz su miktarını arttırabilir, yaşlanma karşıtı cilt bakım ürünlerini su bazlı seçebilirsiniz. Güneş ışınlarının zararlı etkilerine karşı güneş kremi kullanarak cilt bakımınızı destekleyebilirsiniz. Yüz ve el bakım ürünlerinin yanı sıra düzenli olarak vücut bakım ürünleri de kullanmaya çalışmalısınız.
Düzenli egzersiz, kalp krizi başta olmak üzere fiziksel riskleri önemli ölçüde azaltır. Üstelik düzenli egzersiz hareket, kabiliyetinizi arttırarak formunuzu korumanıza yardımcı olur.(1) Bunun için bir spor salonuna üye olmanız da gerekmiyor. Tempolu yürümek, bisiklete binmek ve yüzmek gibi egzersizleri tercih edebilirsiniz. Tüm kas gruplarını güçlendirmeye yönelik pilates ve aerobik gibi egzersizleri tercih ederek sağlıklı bir rutin oluşturabilirsiniz. Aynı zamanda ruhsal ve fiziksel dengenizi sağlamak için yoga ve tai-chi gibi egzersizlere de ağırlık verebilirsiniz.
Beslenme biçiminiz nasıl yaşlanacağınızı belirleme noktasında önemli bir rol oynar. Bütüncül bir beslenme şekli ile hem var olan sıkıntılarınızdan kurtulabilir hem de geleceğe yatırım yapabilirsiniz. Uzmanlar tarafından sıklıkla tercih edilen Akdeniz tipi diyetlerin, yaşlanmayı yavaşlattığı konusunda çeşitli çalışmalar mevcut. Beslenme şeklinizdeki değişime, bu diyetlerin temel adımlarıyla başlamalısınız. İşlenmiş gıdalar yerine daha fazla sebze ve meyve tüketmeye çalışmak en doğru başlangıç olabilir. Şeker ve tuz kullanımını azaltabilir, sağlıklı yağ kaynaklarına yönelebilirsiniz. Yeni beslenme düzeninize destek olması amacıyla besin takviyelerinden de yararlanabilirsiniz. Özellikle bağışıklığınızı desteklemek ve güçlendirmek için probiyotik ve Omega-3 içeren besin takviyeleri tercih edebilirsiniz.
Yaşlanmanın temel nedenleri arasında olumsuz ruh hali ve stres de yer alır. Stres, yüksek tansiyon gibi fiziksel zararların yanı sıra cildinizin erkenden kırışmasına da neden olur. Stresi azalttığı kanıtlanan yöntemler arasından size en uygun olanını seçerek daha dingin bir ruh haline sahip olabilirsiniz. Sosyalleşmek, daha düzenli uyumak, meditasyon ya da yoga bu seçeneklerden sadece birkaçı. Yeni bir hobi edinmek, pozitif ruh halini koruyarak meşgul kalmanızı sağlar. Egzersiz yapmanın depresyon üzerindeki olumlu etkilerini göz önünde bulundurarak fiziksel hareketliliğinizi de artırmanız gerektiğini söyleyebiliriz.
Alkol ve sigara tüketimine ek olarak zihinsel ve fiziksel olarak size zarar veren diğer alışkanlıklarınızı da değiştirmelisiniz.(2) Televizyon karşısında uyumak, yatak odasında çok fazla mavi ışığa maruz kalmak gibi alışkanlıklar daha hızlı yaşlanmanıza sebep olabilir. Yetersiz uyumak, şeker ve kafein içeren içecekler tüketmek, fiziksel ve zihinsel yıpranmayı tetikleyebilir. Hayat kalitenizi olumsuz etkileyen alışkanlıklarınızı değiştirerek yaşlanmanın olumsuz etkilerini yavaşlatabilirsiniz.
Düzenli doktor kontrollerinizi aksatmamak, varsa bir sorunu daha erken, hatta başlamadan tespit etmenizi sağlar. Yaşınız, aile öykünüz ve yaşam tarzınıza bağlı olarak doktor ziyaretlerinizin sıklığı değişebilir. Yaşlandıkça yapılacak kontroller ve tarama testlerinin sıklığı konusunda doktorunuza güvenin. Ayrıca, yılda en az bir kez diş hekiminizi ziyaret etmeyi ihmal etmemelisiniz.
Aidiyet hissi ve sevdiklerinizle birlikte olmaktan daha güçlü bir enerji kaynağı yoktur. Mutluluk ve neşeyi paylaşabileceğiniz anlamlı ilişkiler ile sosyal ağınızı canlı tutabilirsiniz. Sonuçta yaşlanmak kaçınılmaz olsa da yalnız kalmak, bir tercihin sonucu. Sevdiklerinizle iletişim halinde kalmak, amaç bulmanıza da yardımcı olabilir. Örneğin; gönüllü çalışmalara katılabilir, sosyal sorumluluk projelerinde yer alabilirsiniz. Arkadaşlarınıza vakit ayırıp aktif kalarak birlikte doğada daha fazla zaman geçirebilirsiniz.
Referanslar:
1. Physical Activity Guidelines for Americans – 2018 Physical Activity Guidelines Advisory Committee: https://health.gov/sites/default/files/2019-09/Physical_Activity_Guidelines_2nd_edition.pdf
2. Division of Population Health , National Center for Chronic Disease Prevention and Health Promotion , Centers for Disease Control and Prevention: https://www.cdc.gov/alcohol/fact-sheets/moderate-drinking.htm