Okul Çağındaki Gençler Neden Dikkat Eksikliği Yaşar? Aileler Nelere Dikkat Etmeli?
Okul çağındaki gençlerde dikkat eksikliği problemine sıkça rastlanmaktadır. Okul çağında görülen dikkat eksikliği problemi yaşamsal ve akademik sorunlara neden olabilir. Bu durumda dikkat eksikliği yaşayan gençlerin ebeveynlerine büyük sorumluluk düşmektedir. Dikkat eksikliğinin kabulü birincil adımdır. İkincil adım ise anne- baba ve öğretmenin duruma uygun bir şekilde davranmaya çalışmasıdır. Peki dikkat eksikliğinin nedenleri nelerdir ve aileler nelere dikkat etmelidir?
Okul çağındaki gençler neden dikkat eksikliği yaşar?
Dikkat eksikliği neden olur sorusunu şu şekilde cevaplamak mümkündür: Dikkat eksikliğinin kesin başlıklar çerçevesinde nedeni bilinmemektir. Fakat bu durum biyolojik ve genetik faktörler çerçevesinde gerçekleşmektedir. Bir kişinin dikkatli olabilmesi için gereken birincil ihtiyaç beş duyudur. Dikkatin toparlanabilmesi için tatma, koklama, dokunma, işitme ve görme duyularının çalışır olmaları gerekmektedir. Bu duyuların çalışabilmesi içinse uyku ve beslenme gibi ihtiyaçlar layıkıyla yerine getirilmelidir. Bunun yanı sıra dikkat eksikliğinde içsel motivasyonun da önemi büyüktür.
Dikkat eksikliğinin ortaya çıkışı doğum öncesi ve sonrası olası nedenlerle ilgili olabilir. Bu nedenlerin doğum öncesinde; kimyasal zehirler, aşırı alkol kullanımı, ilaç kullanımı, kimyasal zehirlere maruz kalma ve annenin kötü beslenmesi; doğum sonrasında ise zor doğum, doğum sırasında çocuğun oksijensiz kalması, demir eksikliği anemisi, enfeksiyonlar ve kimyasal zehirler olduğu bilinmektedir.
Çocuklarda dikkat eksikliği belirtileri nelerdir?
Amerikan Psikiyatri Birliği tarafından dikkat eksikliği ölçütleri şu şekilde sıralanmaktadır:
- Başladığı işi bitirememe
- Dikkatsizce hatalar yapma
- Dikkatin kolay dağılması
- İşe, oyuna ve ödeve odaklanamamak
- Görevleri düzenleyememek
- Etkinlikleri düzenleyememek
- Okul aktiviteleri ve ev ödevleri gibi yoğun zihinsel çaba gerektiren işlerden kaçınmak
- Bir iş için gerekli eşyaları kaybetmek
- Etkinliklerde unutkan olmak
Aileler nelere dikkat etmelidir?
Dikkat eksikliği olan gençlerin ailelerinin dikkat etmesi gerekenler şu şekildedir:
- Her şeyden önce bu konu hakkında detaylı bilgi sahibi olunmalıdır.
- Dikkat eksikliği teşhisi aile tarafından değil profesyoneller tarafından konulmalıdır.
- Çocuğun eğitimi konusunda öğretmenlerle iletişim kurulmalıdır.
- Öğrenmenin duygusal yönü göz ardı edilmemelidir. Korku ve sıkıntı vererek öğrenme süreci engellenmemelidir. Öğrenim sürecinin eğlenceli yanı deneyimlenmelidir.
- Çocuk diğer çocuklarla kıyaslanmamalarıdır.
- Kural ve program oluştururken çocuğun yaşı ve aynı zamanda kişilik özellikleri mutlaka dikkate alınmalıdır.
- Çocuğun nasıl davranması gerektiği konusunda model olunmalıdır.
- Çocukla zorunlu aktiviteler dışında da zaman geçirmeye özen gösterilmelidir.
- Çocukla iletişim halindeyken göz teması kurulmalı ve bu iletişim sürdürülmelidir.
- Aile tutarlı olmaya ve her şeyi açıkça anlatmaya özen göstermelidir.
- Çocuğun bir birey olduğu mutlaka kendisine hissettirilmelidir.
- Sadece olumsuz davranışlara değil olumlu davranışlara da odaklanılmalıdır.
- Çocuğun üzerindeki beklentinin yüksek olmamasına özen gösterilmelidir. Bu çocuğun üzerindeki yükü artıracaktır. Ve dikkat eksikliği sürecini olumsuz yönde etkileyecektir.
- Çocuğa güvenildiği mutlaka kendisine hissettirilmelidir.
- Aileler çocuğunun ortam kaynaklı olarak dikkatinin dağıldığını düşünüyorsa ortam değiştirilmeye özen gösterilmelidir.
- Destek sağlamak ve özgür bırakmak arasındaki ince çizgi unutulmamalıdır.
- Çocuğa aynı anda birden fazla komut verilmemelidir.
- Dikkat eksikliği olan bireylerin düzenli ortamlarda daha dikkatli davrandıkları bilinmektedir. Bu yüzden yaşam rutininde evin içi daha düzenli olmalıdır.
- Aile, çocuğunun hayatının düzenli olmasını desteklemelidir. Gerekiyorsa düzenleme eylemi birlikte yapılmalıdır.
- Aile çocuğun kendi plan ve programını yapmasını desteklemelidir.
- Doğru yapılan davranışların ödüllendirilmesi oldukça önemlidir.
- Çocuğun dikkat eksikliği probleminin ileri seviyelerde olduğu düşünülüyorsa mutlaka bir psikiyatriste danışılmalıdır.
- Çocuğun düzenli bir şekilde uyumasına, dengeli beslenmesine ve spor yapmasına önem verilmelidir. Bu alışkanlıklar için teşvik edilmelidir.
