Odaklanma Sorunu Nedir? Belirtileri Nedir? Yetişkinleri ve Çocukları Nasıl Etkiler?
Dikkat, bilincin açık ve anlamaya dönük olma derecesi olarak tanımlanmaktadır. Türk Dil Kurumu sözlüğünde ise dikkat, duygularla düşünceyi bir şey üzerinde toplama, uyanıklık olarak tanımlanmıştır. Dikkat ile ilgili tanımlar incelendiğinde içinde seçme, yönelme ya da bazılarını dışarıda bırakma gibi ifadelerin ön planda olduğunu görmekteyiz. Bu ifadeler bizi daha çok yoğunlaşma ve odaklanma sözcüklerine götürmektedir.
Odaklanma Problemi Belirtileri
Odaklanma probleminin ana belirtileri şunlardır:
- Kısa bir dikkat süresine sahip olmak ve kolayca dikkati dağılmak,
- Dikkatsizce hatalar yapmak (okul ödevlerinde, iş hayatında…)
- Unutkan görünmek ve sık sık bir şeyleri kaybetmek,
- Sıkıcı veya zaman alıcı görevlere bağlı kalamamak,
- Verilen talimatları dinleyemiyor veya uygulayamıyor gibi görünmek,
- Sürekli değişen aktivite veya görevler,
- Görevleri organize etmekte zorluk çekmek.
Odaklanma Sorunu Nedir? Yetişkinleri ve Çocukları Nasıl Etkiler?
Odaklanma sorunu, dış uyaranlara karşı sürekli tepki verir durumda olmak anlamına gelir. Bireyin sosyal ilişkilerini, iş ve okul performansını olumsuz etkileyebilir. Günlük yaşamda yetersiz uyku, aşırı stres hali, sınav kaygısı, yetersiz ve dengesiz beslenme gibi faktörlere bağlı olarak hem çocuklar hem de yetişkinler odaklanma problemi yaşayabilmektedir.
Bunun yanında çeşitli rahatsızlıklara bağlı olarak da odaklanma problemleri günlük yaşantıyı olumsuz etkileyebilecek derecede sık gerçekleşebilmektedir. Şizofreni, otizm, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu dahil olmak üzere birçok nörolojik bozukluk, odaklanma problemine neden olan rahatsızlıklar arasındadır.
Çocukluk çağında bireyin günlük aktivitelerine ve ilişkilerine önemli ölçüde müdahale eden odaklanma problemleri “dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB)” ihtimalini de akla getirmektedir. DEHB çocuklukta başlar ve gençlik yıllarına ve yetişkinliğe kadar devam edebilir. Bir kişiye yetişkinliğe kadar DEHB teşhisi konulamayabilir, çünkü öğretmenler veya aile daha küçük yaşta durumu fark edemeyebilir veya kişi hafif bir DEHB formuna sahip olabilir. Bazen, DEHB tanısı konmamış genç yetişkinler, üniversite dersleri için gereken yoğun konsantrasyon nedeniyle üniversitede akademik sorunlar yaşarlar.
Referanslar:
1. Attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) Erişim adresi: https://www.nhs.uk/conditions/attention-deficit-hyperactivity-disorder-adhd/symptoms/ (Erişim tarihi: 01.05.2022)
2. Bıyıklı C et al. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2020;33(1):1-36.
3. NIMH. Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder in Adults: What You Need to Know Erişim adresi: https://www.nimh.nih.gov/health/publications/adhd-what-you-need-to-know (Erişim tarihi: 01.05.2022)
