Dikkat eksikliği, diğer bir deyişle dikkat dağınıklığı birçok kişinin ortak sorunudur. Günümüzde kişilerin maruz kaldığı uyaranların daha fazla olmasından dolayı kişiler dikkatlerini toplamakta zorlanabilmektedir. Zihnen ve fiilen ilgilenilen işe tam anlamıyla konsantre olunamamaktadır. Bu durum sonradan oluşabileceği gibi çocukluktan itibaren de ortaya çıkabilmektedir. Sonradan ortaya çıkması durumu ‘dikkat dağınıklığı’, küçüklükten itibaren oluşu ise ‘dikkat eksikliği’ olarak adlandırılır. Dikkat dağınıklığı yaşayan kişinin dikkat dağınıklığı nedenlerini ortadan kaldırması, yapılan işten yüksek verim almayı da beraberinde getirir. Fakat dikkat eksikliği bundan çok daha farklıdır. Dikkat eksikliğinde bu duruma neden olan şeyler genellikle küçüklükten gelmektedir.
Dikkat dağınıklığı belirtileri arasında sevilen işlere konsantre olma, sevilmeyenlere konsantre olamama, verimli bir şekilde çalışamama, ilk kez görüşülen kişilerin isimlerini akılda tutamama, ilk kez tanışılan kişilerin simalarını ayırt edememe, dış uyaranlara karşı aşırı duyarlı olmak, okuma ve dinleme esnasında yeteri kadar anlamamak, basit hatalar yapmak gibi durumlar bulunmaktadır.
Dikkat eksikliğinde ise görevleri ve etkinlikleri düzenleyememe, bir iş için gereken eşyaları kaybetme, unutkan olmak, bir işi bitirememe, dikkatin kolay dağılması gibi nedenler bulunmaktadır. Dikkat eksikliği ve dikkat dağınıklığı arasındaki bu farkı bilmek bu yüzden oldukça önemlidir. Peki dikkat eksikliği ve dikkat dağınıklığı çevresel faktörlerden etkilenir mi?
Öncelikli olarak dikkat eksikliğine bakalım. Dikkat eksikliğinin direkt olarak nedeni bilinmemektedir. Fakat dikkat eksikliğinde birincil etkenler genetik ve biyolojik nedenlerdir. Dikkat için beş duyu organına ihtiyaç vardır. Yani kişinin işitme, görme, dokunma, koklama ve tatma gibi duyularının çalışır olması gerekmektedir. Bunun dışında içsel motivasyon, beslenme ve uykunun yerine getirilmiş olması gerekmektedir. Doğum öncesinde anne adayının beslenme şekli ve doğum sonrasında enfeksiyon gibi durumlar dikkat eksikliğini etkilemektedir. Yani dikkat eksikliğinin genel nedenlerine baktığımız zaman çevresel faktörler aslında küçük bir paya sahiptir. Fakat dikkat dağınıklığına baktığımız zaman çevresel faktörlerin daha büyük bir paya sahip olduğunu görürüz.
Dikkat dağınıklığı yaşayan kişiyi yeteri kadar dinlenmemiş olması, masasının üzerinde dikkatini dağıtan bir şeyin olması, karnının aç olması veya dışarıdan araba sesinin gelmesi gibi durumlar etkiliyor olabilir. İnsan ödül mekanizmasıyla çalışır. İhtiyacına yönelen insana dikkat gerekmektedir. Bu yolda bu tarz çevresel faktörler dikkati dağıtabilir. Dikkat eksikliği ve dikkat dağınıklığı arasındaki farkı şu şekilde anlatmak mümkündür: Dikkat dağınıklığı olan kişinin iyi bir şekilde uyuduğu, güzel bir kahvaltı yaptığı bir sabah çözdüğü test iyi sonuçlar verebilir. Yani uykusuz ve aç olmak onun dikkatini dağıtabilir. Fakat dikkat eksikliği yaşayan birinin günün her saatinde aynı şeyi yaşaması olasıdır.