Mevsim geçişlerinde doğada yaşanan değişimler, biyolojik olarak hepimizi etkiler. Soğuk algınlığı ve nezle gibi enfeksiyonlara davetiye çıkaran serin havalar, aynı zamanda zihinsel performansınızı da olumsuz etkileyebilir. Kışa geçiş dönemi olarak görülen sonbahar aylarında, zihinsel dalgalanmalar yaşamanız da mümkün.
Mevsim geçişleri, beraberinde doğal olarak artan bir endişeyi de getiriyor. Okula dönme kaygısı ve iş stresi gibi zorluklar, zihnen baskı altında hissetmenize neden olabilir. Bunun yanı sıra azalan güneş ışınlarının etkisiyle vücudumuz tarafından salgılanan hormonların seviyesinde önemli değişiklikler yaşanır. Yaşanan bu değişim, günlük zihinsel ve bedensel aktivitelere olan ilginizi kaybettirebilir. Sonbahar kaygısı olarak da nitelendirilen bu durum; yorgunluk, konsantrasyon kaybı ve sinir gibi etkileri ile yaşam kalitenizi etkileyebilir. İşte, zihinsel performansınızı arttırarak sizi sonbahar kaygısına düşmekten kurtaracak 6 etkili ipucu:
Sonbahara girerken zihinsel aktivitenizi daha etkili kılmak için güneş ışığında yer alan D vitamininden faydalanmaya özen gösterin. Mevsim geçişlerinde sabah güneşi, serotonin ve melatonin hormon seviyelerinin düzenlenmesi açısından önem taşıyor. Sabahın güneşli saatlerinde açık havada zaman geçirmek, zihinsel performansınızı olumlu etkileyebilir. Sabah güneşini yakalayamıyorsanız öğle tatillerini ya da kısa molalarınızı bina dışında geçirmeye çalışabilirsiniz. Zira güneşten kaçınmadan geçireceğiniz 30 dakika, yorgunluk hissini azaltarak verimliliğinizi arttırabilir.
Yaz aylarının doğal olarak getirdiği hareket etme arzusu, sonbahara girerken azalır. Hareketsiz bir beden, zihinsel olarak da durağanlaşmanıza neden olur. Oysa egzersiz yaparak beyninize daha fazla kan pompalanmasını sağlayabilirsiniz. Böylece düşünceleriniz netleşir, konsantrasyon beceriniz gelişir. Bir spor salonuna kaydolmak ya da açık havanın tadını çıkarmanızı sağlayacak yürüyüşler yapmak, sonbahar için iyi bir başlangıç olabilir.
Bağırsak florasını güçlendiren ve dolayısıyla beyin kimyasını olumlu etkileyen yiyecekleri bu aylarda sofranızdan eksik etmeyin. Fermente gıdalar ile magnezyum bakımından zengin muz ve bitter çikolata tüketmek, duygu durumunuzu olumlu yönde etkileyebilir. Özellikle mevsim geçişlerinde şekerli gıdaları sınırlandırarak karbonhidrat tüketiminden kaçınmak gerekiyor. Sonbahara girerken sağlıklı bir zihnin ihtiyaç duyduğu Omega-3 yağ asitlerinin önemini göz ardı etmemek gerekiyor. Bu geçiş döneminde, DHA ve EPA bakımından zengin Omega-3 yağ asitleri içeren besin takviyelerini de tercih edebilirsiniz.
Başlangıçlarla özdeşleştirilen sonbahar aylarını, yeni bir uğraş edinmek için değerlendirebilirsiniz. Yeni bir dil öğrenmeye başlayabilir, dans topluluğuna katılabilir ya da el sanatlarını deneyebilirsiniz. Üstelik hafıza üzerindeki olumlu etkisi kanıtlanmış bu beceriler, aynı zamanda sosyalleşmenizi de sağlar. Zira değişen hava şartlarının enerji seviyenizdeki olumsuz etkisi, sosyalleşme arzunuzu da azaltabilir. Oysa yapılan araştırmalar, sosyal ilişkileri kuvvetli bireylerin zihinsel becerilerinin arttığını gösteriyor. Mevsim geçişlerinde sağlıklı ilişkiler kurmanın önemini yadsımayın. Arkadaşlarınızı ve ailenizi ihmal etmemeye özen gösterin.
Zihninizi bedeninizden ayrı değerlendirerek geliştirmeye çalışmak, etkili sonuçlar vermeyebilir. Baştan aşağıya bir bütün olduğunuzu göz önünde bulundurarak bütünsel iyiliğinize odaklanın. Bu aşamada, zihin ve beden uyumunu yakalamanıza yardımcı olacak egzersizleri deneyebilirsiniz. Nefes egzersizleri ile yoga bu konuda size yardımcı olabilir. Ayrıca kas gevşetme egzersizleri ve rehberli meditasyonlar yapabilir, bilinçli farkındalık uygulamalarını deneyebilirsiniz.
Mevsim geçişlerinde değişen melatonin düzeyi, zihinsel yorgunluğun nedenlerinden biri. Günlerin kısalması ile havanın erken kararması sonucunda melatonin düzeyinde artış yaşanır. Uyku hormonu olarak bilinen bu hormon, sabah gün ışığı karşısında baskılanarak salınımını kısıtlar. Ancak sonbahar aylarından sabah güneşinin zayıflayarak giderek azalması, uyuşuk ve yorgun bir zihne neden olabilir. Sirkadiyen ritminizin değişen doğaya uyum sağlayabilmesi için uyku kalitenize özen göstermelisiniz. Gece geç saatlere kadar ekrandan yayılan mavi ışığa maruz kalmak, melatonin salınımını kısır bir döngüye dönüştürebilir. Açık ve berrak bir zihin için sabah saatlerinde erken uyanabileceğiniz bir uyku düzeni kurabilirsiniz. Geceleri daha yumuşak bir aydınlatma kullanırken sabah saatlerinde daha parlak ışıkları tercih edebilirsiniz.