Son yıllarda bağırsak sağlığı üzerine yapılan pek çok araştırma sayesinde bugün bağırsak sağlığının beyin sağlığıyla yakın bir ilişki içerisinde olduğunu biliyoruz. Öyle ki bağırsak artık “ikinci beyin” olarak anılıyor. Peki ama neden?
Bunun ilk sebebi bağırsaklarımızın hücre yapısı, etken maddeleri ve reseptörleri bakımından beynimizle ciddi benzerlikler göstermesi. Bu benzerlik ise bağırsaklarımızın da tıpkı beynimiz gibi hatırlayabileceğini, hissedebileceğini ve tüm bunlarla birlikte karar verme sürecimizi etkileyebileceğini gösteriyor. Ayrıca bağırsaklarımız sadece yararlı maddelerin sindirimini gerçekleştirmek ve zararlı maddelerin vücuttan atılmasını sağlamak işiyle ilgilenmiyor. Bunun yanında bağırsak duvarında bulunan sinir hücrelerinden oluşan katman sayesinde, sempatik ve parasempatik sinir sisteminin maddelerinin iletimini, bazı uyarıcı hormonların ve koruyucu salgıların dengesini de kontrol ediyor.
İşte bağırsakla ilgili elde edilen tüm bu veriler, bağırsağın ikinci beyin olarak anılmasına neden oluyor. İkinci beynimiz olan bağırsaklarımızda bulunan hücreler, beynimizle benzer şekilde çeşitli bilgileri kaydediyor ve gerektiğinde kullanıyor. Örneğin beslenme ile vücudumuza giren zararlı maddeleri, beyinden önce bağırsak algılıyor ve yüksek bir savunma ile tehlikeyi hızlıca vücuttan uzaklaştırıyor.
Beyin ve bağırsak ilişkisini ortaya koyan tüm araştırmalar gösteriyor ki bağırsak sağlığı zihinsel sağlık üzerinde de etki sahibi. Bu yazımızda bağırsaklarımızın zihinsel sağlığımıza olan etkilerini ele alacağız. İşte bağırsaklarımızın zihinsel sağlığımıza olan 8 etkisi!
Araştırmalar bağırsaklarımızda da ruh durumumuzu etkileyen bazı hormonların salgılandığını ortaya koyuyor. Buna göre beyin ile bağırsak sindirim sistemini kendi aralarında paylaşıyor ve bağırsaklarımız sakinleştirici ve mutluluk verici hormonlarla yakın bir ilişki içinde hareket ediyor. Hatta mutluluk hormonu olarak bilinen serotoninin yüzde 5’i beyinde, yüzde 95’i ise bağırsaklarda üretiliyor.
Bazı araştırmalar, depresif insanlardan alınan bağırsak bakterilerinin farelere verilmesi sonucunda farelerde de aynı depresyon belirtilerinin gözlendiğini ortaya koyuyor. Çünkü bağırsaklarımızda bulunan bakteriler, ruhsal durumumuzu kontrol eden nörokimyasalların etkinliğini düzenliyor ve duygu ve davranışlarımızı tıpkı ikinci beyin gibi yönetiyor.
Yukarıda bahsettiğimiz bilgilerin ışığında, bilim insanları depresyonun da kötü bağırsak sağlığının bir sonucu olabileceğini düşünüyorlar. Araştırmalar, bebeklik döneminde beyinden önce bağırsağın devrede olduğunu ortaya koyuyor. Buna göre bağırsakların bebeklikte kaydettiğini bazı bilgiler nedeniyle kişi yaşam boyu depresyon yaşama riskiyle karşı karşıya kalabiliyor. Ya da bağırsak florasındaki kötü bakterilerin çokluğu, diğer bir deyişle sağlıksız bağırsaklar, kişinin zihinsel sağlığını da olumsuz yönde etkileyerek depresyona daha yatkın bir hale getirebiliyor.
Araştırmalar beynimizin aldığı kararları bağımsız bir şekilde vermediğini gösteriyor. İkinci beyin olarak adlandırılan bağırsaklar bu süreçte de etki sahibi. Buna göre bağırsaklar, beynin kendisine gönderdiği bilgi deposundan geri bildirim alıyor ve karar verme sürecimiz üzerinde bile etkili olabiliyor.
Bağırsaklarımızda duygularımızı düzenleyen genler olduğunu gösteren araştırmalar olduğunu daha önce belirtmiştik. İşte buna göre bu genler beyni etkileyerek kaygı ve asabiyete neden olabiliyor. Birçok bilim insanı endişe ve kaygı problemleri ile mücadele eden kişilerin bağırsaklarını kontrol ettirmesi gerektiğini düşünüyor.
Beyin bağırsak ilişkisi araştırmaları doğrultusunda, bağırsak bakterilerimiz olmasaydı beynin yapısı, işleyişi ve davranışlarında büyük değişiklikler olabileceğini iddia eden birçok bilim insanı mevcut. Buna göre bağırsak bakterilerimiz beynin gelişimine de yardımcı oluyor olabilir. Dolayısıyla bağırsak florası sağlığı, beyin sağlığı açısından da son derece önemli.