Birçoğumuz mevsim geçişlerinde kendimizi halsiz hissederiz. Genellikle bu süreçte, başta üst solunum yolları rahatsızlıkları olmak üzere, farklı hastalıklara yakalanırız. Kimi zaman ayakta atlatılan kimi zaman da insanı yataklara düşüren bu tür rahatsızlıkların hep aynı dönemlere denk gelmesi bir rastlantı değil. Mevsim geçişlerinde karşılaştığımız sağlık problemlerinin, içerisinde bulunduğumuz sezonla bağlantısı var.
Mevsim geçişleri, “hastalık sezonu” olarak da bilinir. Bunun birbirinden farklı nedenleri var. Örneğin, çoğumuz hava sıcaklıklarının bir düşüp bir yükseldiği günlerde ne giyeceğimizi bilemeyiz. Hal böyle olunca da ya üşütüp hasta oluruz ya da tenimizde kuruyan ter yüzünden çeşitli rahatsızlıklar yaşarız. Aslında bu, mevsim geçişlerinde yaşanan hastalıkların dışarıdan görünen sebebi. Burada esas sorun, dengesini kaybeden bağışıklık sistemi. Çünkü değişen sıcaklıklar ve hava koşulları vücudun dengesini bozar. Peki, bağışıklık sistemi bu süreçten tam olarak nasıl etkilenir? 6 maddede mevsim geçişlerinin bağışıklık sistemimiz üzerindeki etkilerini inceledik.
Mevsim geçişlerinde, siz farkında olmasanız bile, vücudunuz strese girer. Bir artıp bir azalan sıcaklıklar, hava basıncı ve iklim koşullarının yarattığı değişime uyum sağlamaya çalışan vücutta stres oluşması oldukça normal. Stres ise bağışıklık sistemini baskılayan ve vücudun direncini düşüren en önemli etmenlerden biri. Zaten bildiğiniz gibi uzmanlar da birçok rahatsızlığın temelinde stres ve kaygı olduğunu söylüyorlar. Bu süreçte vücutta biriken stresi egzersiz ya da nefes çalışmaları yardımıyla uzaklaştırarak en doğru adımlardan birini atabilirsiniz. Tabii bir de bu dönemde ikincil stres kaynaklarından ve moral bozup üzüntüye sebep olan faktörlerden uzak durmanızda fayda var.
Sıcak mevsimden soğuk mevsime geçilmesi, açık havada harcanan zamanın azalması anlamına gelir. Çünkü hepimiz soğuyan havaya karşı önlem almak için kapalı mekanlara kaçmak isteriz. Tabii ki bu durumda bir gariplik yok. Ama açık havada geçirilen zamanın azalması, bağışıklık sisteminin zayıflamasına sebep olabilir. Özellikle açık hava yürüyüşleri ve spor aktivitelerinin aniden kesilmesi vücut direncinin düşmesine neden olabilir.
Açık havada geçirilen zamanın azalmasının bir yan etkisi daha var. O da, D vitamini emiliminin yetersiz kalması. Güneş ışınlarıyla aktifleşen bu vitaminin eksikliği vücut direncini olumsuz etkiler. Yani, soğuyan hava sebebiyle kapalı alanlara kaçtığımızda vücudun D vitamini seviyesi düşer ve bağışıklık baskılanır. Bu nedenle hangi mevsimde olursak olalım, güneşli günlerden faydalanmamız şart.
Mevsim geçişlerinde birçok kişi alerji problemiyle boğuşur. Özellikle bahar sezonlarında polen ve bitki tozları üst solunum yolları ve gözlerde alerjiye sebep olabilir. Bu alerji atakları kimi zaman tahmin edilebileceğinden çok daha şiddetli geçebilir. Fakat şiddeti ne olursa olsun, yaşanan alerji problemi vücudu strese soktuğu için bağışıklık sistemini olumsuz etkiler. Bu da vücudun hastalıklara açık hale gelmesine sebep olur.
Sıcak ve güneşli günlerden soğuk ve kasvetli havalara geçiş, psikolojik olarak da zorlayıcı olabilir. Kapalı mekanlarda daha çok zaman geçirmek, havasızlık ve hareketsizlik depresyonu tetikleyebilir. Bu süreçte kişi sürekli yorgun ve halsiz hissedebilir ve kendini iletişime kapatabilir. Aniden yaşanan bu psikolojik durum da vücut direncinin düşmesine sebep olur. Hatta isteksizlik, iştahsızlık ve uykusuzluk gibi problemleri beraberinde getiren depresyon; bağışıklık sisteminin baş düşmanlarından biri.
Mevsim geçişlerinde vücudun hormon dengesi de bozulur. Bu da beslenme alışkanlıklarının değişmesine sebep olabilir. Artan iştah, vücudun ihtiyaç duyduğundan fazla enerjiyle dolmasına ve fazla kilo problemine sebep olabilir. Bu durum, hem kişiyi psikolojik açıdan olumsuz etkileyebilir hem de vücut normal kilosunun çok üzerine çıkarsa iç organlarda yağlanmaya neden olabilir. Her iki durum da bağışıklık sistemini baskıladığı için vücudun direnci düşer. Aynı şey iştahsızlık sonucunda yaşanan ani kilo kaybı için de geçerli. Bu da vücudun dengesini bozar ve kişinin hastalanma riski artar.
Bu tarz durumlardan kaçınmak için yapabileceğiniz en iyi şey, sağlıklı beslenmeyi bir yaşam tarzı haline getirmek. Her zaman taze ve besleyici gıdalar tüketerek ve bol sıvı alarak bağışıklık sisteminizi destekleyebilirsiniz.