Yaşam alanlarımızı güzelleştirmek istediğimizde, sadece birkaç tane yeşil yapraklı bitki yerleştirmek bile tek başına harikalar yaratabilir. Aslında dekorasyonu zenginleştirmek ve sıcak bir ortam yaratmak için tercih edilen bitkiler, düşündüğünüzden çok daha faydalı sonuçlar verebilir. Açık havada yapılan yürüyüşlerin üzerimizdeki olumlu etkileri düşünüldüğünde, bu sonuç hiç de şaşırtıcı değil. Yapılan birçok akademik çalışma, bitki yetiştirmenin fiziksel ve duygusal iyiliğimize olan faydalarını bilimsel olarak da kanıtlıyor.
Modern sonuçlarından biri olarak doğan balkon bahçeciliği, yükselen bir trend haline geldi. Ekolojik kaygılarla doğan bu trend, kolektif bir akımın da öncüsü oldu. Günümüzde, bir araya gelen toplulukların kurduğu şehir bostanları ve hobi bahçeciliği her geçen gün artıyor. Yaşam kalitesini arttıran bu keyifli uğraş için fazla zahmete katlanmanıza da gerek yok. İhtiyacınız olan tek şey bir saksı, toprak ve eldivenler. Hala kararsızsanız; işte iç mekanda bitki yetiştirmenin hayatınıza sağlayacağı 5 pozitif etki.
Yapılan bir bilimsel çalışmanın sonucuna göre bitki ile etkileşime girmek (dokunmak ya da koklamak gibi), stresin fizyolojik ve psikolojik etkilerini azaltıyor. Üstelik bitkinin sadece yaşam alanında bulunmasının bile yatıştırıcı bir etkisi var. Zira bitki topraklarında bulunan Mycobacterium Vaccae bakterisi, doğal bir antidepresan görevi görüyor. Uzmanlar, bitkilerin stres seviyesi üzerindeki olumlu etkileri konusunda hemfikir. Bu nedenle, uyku kalitesini arttırmak için yatak odalarında bitki yetiştirilmesini tavsiye ediyorlar.
1980 yılında NASA tarafından yapılan bir çalışma, fitoremediasyon için bitkilerin önemini bir kez daha ortaya koydu. NASA’da uzay araçlarının hava kalitesini arttırmak için birçok test yapıldı. Sonunda araştırmacılar, bitki köklerinin havadaki olumsuz uçucu bileşenleri azalttığını keşfetti. İç mekan havasını kirleten bu olumsuz bileşenler arasında asbest, radon, formaldehit ve karbonmonoksit yer alıyor. Sürekli soluduğumuz bu olumsuz bileşenler gözde kuruluk, baş ağrısı hatta astım gibi ciddi rahatsızlıklara yol açabiliyor. Kökleri ve yaprakları sayesinde bu kirleticileri emen bitkiler, daha kaliteli bir hava solumamızı mümkün kılıyor. İşte, NASA tarafından önerilen havayı doğal olarak temizleyen bitkilerden bazıları:
Yeşil yapraklı bitkiler, transpirasyon (terleme) ile yapraklarından nem salar. Kış aylarında artan ortam sıcaklığının sebep olduğu kuruluğa, yeşil yapraklı bitkiler yetiştirerek son verebilirsiniz. Evinizde ya da ofisinizde bir aşk merdiveni (Boston Fern) yetiştirmek, ortam havasını nemlendirmenize yardımcı olabilir. Bu aşamada bazı bitkilerin, evcil hayvanlar ve çocuklar için tehlikeli olabileceğini hatırlatmak istiyoruz. Herhangi bir bitki yetiştirmeye karar verdiğinizde, çocuklarınız veya evcil hayvanlarınız için güvenli olup olmadığını kontrol etmeyi ihmal etmeyin.
Exeter Üniversitesi’nde yapılan bir çalışmaya göre iç mekan bitkileri konsantrasyon, verimlilik ve üretkenlik üzerinde %47 oranında artış sağlayabiliyor. Ayrıca bitkilerle dolu bir ortam, hafıza üzerinde %20 oranında iyileştirici etkiler yaratabiliyor.
Ofis çalışanları üzerinde yapılan bir araştırmaya göre, bitki içeren bir ortamda çalışmak daha fazla personel memnuniyeti ve bağlılığı sağlıyor. Okullarda ise çoğunlukla, sınıf ile öğrenciler arasındaki ilişkiyi güçlendirmek için bitki yetiştiriciliği tercih ediliyor. Sosyal etkileşimi teşvik eden bu uğraş ile çocuklar, grup çalışması ve işbirliği gibi temel kavramlarla erkenden tanışıyor.
Bitki yetiştiriciliği aynı zamanda sorumluluk duygusu aşılıyor, çocukların kendilerini daha yetkin hissetmelerine fırsat tanıyor. Ayrıca bitkilerin okul çağı çocuklarında öfke ve gerginliği büyük ölçüde azalttığı da biliniyor.
Bahçe terapisi çok uzun yıllardır bilinen bir kavram olsa da, son dönemlerde önemi giderek arttı. Anksiyete, depresyon ve demans gibi rahatsızlıklarda ve bağımlılık tedavisinde rehabilite amaçlı bitki yetiştiriciliği öneriliyor. Yaşayan başka bir canlının sorumluluğunu üstlenmenin yarattığı olumlu etki, tedavi sürecine yardımcı olabiliyor. Bitki yetiştirmek ve öz bakım arasındaki pozitif korelasyonun, terapötik etki yarattığını destekleyen çalışmalar mevcut.