Otoimmün hastalıklar, bakteri ve mikroplara karşı koruma sağlayan bağışıklık sisteminin vücuttaki sağlıklı hücrelere saldırmasına neden olur. Otoimmün bir hastalık söz konusu olduğunda bağışıklık sistemi; eklemler ve cilt gibi çeşitli dokuları yabancı bir işgalci gibi algılar ve onlarla savaşmaya başlar(1). Vücudun birçok organ ve dokusunu etkileyen otoimmün hastalıkların ortaya çıkmasında çevresel faktörler gibi genetik yatkınlıklar da belirleyici olabilir. Ayrıca otoimmün hastalıklar kronik bir rahatsızlığa dönüşebilir. İşte otoimmün hastalıklar ile ilgili bilmeniz gereken 7 önemli bilgi!
Otoimmün hastalıkların nedenleri tam olarak bilinmiyor ancak genetik faktörlerin hastalığın ortaya çıkışında etkili olduğu söylenebilir. Lupus ve multiple skleroz gibi otoimmün hastalıklar, kalıtsal mirasın sonucu olarak ortaya çıkabilir. Her aile bireyinde aynı hastalık görülmeyebilir. Kişiler farklı otoimmün hastalıklara yatkınlık gösterebilir.
Yapılan araştırmalar, genetik özellikler ile birlikte çevresel faktörlerin de otoimmün hastalıklara sebep olabileceğini gösteriyor. Örneğin; solventlere veya kimyasal maddelere maruz kalmak bu hastalıklara neden olabilir. Çok yağlı ve şekerli yiyecekler tüketmek bağışıklık sisteminin tepkisine yol açarak iltihaplanmalara ve bazı otoimmün hastalıklara sebep olabilir. Ayrıca Hijyen Hipotezi’ne göre, günümüzde çocuklar geçmişe kıyasla daha az mikrop ile karşılaşır ve bu durum da bağışıklık sisteminin zararsız maddelere tepki vermesine yol açabilir.
80’den fazla çeşidi olan otoimmün hastalıklar iki farklı kategoride incelenebilir.
Bu hastalıklarda tek bir organa değil, birden fazla organa saldırı olur. Çölyak hastalığı ve amyotrofik lateral sklerozu, sistematik hastalıklara örnek olarak verilebilir.
Bölgesel sendromlar ise tek bir dokuda görülür. Bu doku hematolojik, dermatolojik veya endokrinolojik olabilir. Haşimato troidi ve kolit bu hastalıklar arasında yer alır.
Çok fazla otoimmün hastalık çeşidi bulunur ve bazıları çok benzer belirtiler gösterir. Bu durum da doktorların hastalığı teşhis etmesini zorlaştırır. Otoimmün hastalıkların en yaygın bulguları arasında aşağıdaki belirtiler yer alır:
Otoimmün hastalıkların çoğunun tedavisi yok. Bu hastalıkları anlamak, kabullenmek ve profesyonel yardım almak çok önemli. Dolayısıyla ilk olarak hastalığınızın çeşidine bağlı olarak alanında uzman bir doktora gitmeniz gerekir.
Uygulanan tedaviler hastalıkları tamamen ortadan kaldırmaz. Fakat iltihapları azaltır, bağışıklık sisteminin verdiği tepkileri kontrol altına alabilir. Yorgunluk, şişme, ağrı, deri döküntüsü gibi belirtileri hafifletmek için tedavi uygulanabilir. Ayrıca özel bir diyet ve düzenli egzersiz sayesinde hastalar kendilerini daha iyi hissedebilir.
Bu hastalıkların çoğu tek bir test ile teşhis edilemez. Doktorlar teşhis koymak için testlerle birlikte fiziksel bulguları da göz önünde bulundururlar.
Antinükleer antikor testi (ANA), genellikle otoimmün bir hastalığın belirtileri söz konusu olduğunda yapılır. Test sonucu pozitif çıktığında, kişinin bu hastalıklardan birine sahip olduğu sonucuna varılır. Ancak tam olarak hangi hastalığın bulunduğu teşhis edilemez.
Bazı otoimmün hastalıkların ürettiği kandaki otoantikorların incelenmesi ve iltihabın tespit edilmesi için de farklı testler yapılabilir.
Düzenli ve yeterli miktarda probiyotik takviyesi alarak bağışıklık sisteminizi destekleyebilirsiniz. Desteklenmiş ve güçlendirilmiş bir bağışıklık sistemi hastalıklara karşı daha dirençli bir hal alır. Bu da bağışıklık sistemi kaynaklı rahatsızlıklarla karşılaşma riskini en aza indirir.
Kaynak
1- Autoimmune Diseases
2- Overview of Autoimmune Diseases