Yoğun bir iş veya okul gününün ardından evinizde dinlenirken kendinizi yarın yapacağınız işleri düşünürken buluyor olabilirsiniz. Yoldayken trafiğin ne kadar sıkışık olduğunu ve hiç bitmeyeceğini düşünüp canınızın daha da sıkıldığını fark edebilirsiniz. Hayatın karmaşasında yarını, bir hafta, bir ay ve hatta yıllar sonrasını düşünmek kaçınılmaz hâle gelebilir. Bu durum da hayattan aldığınız keyfi azaltabilir. Anın farkında olmadan sanki otomatik pilotta yaşıyormuş gibi hissedebilirsiniz. Bu döngüden kurtulmak için ana odaklanmayı deneyimleyebilirsiniz. Ana odaklanmak, yaşadığınız olayların karmaşasından uzaklaşarak olayları farklı bir pencereden bakmanıza yardım eder. Gelin, nasıl ana odaklanılır ve ana odaklanmanın yaşamda sağladığı faydalar neler; birlikte inceleyelim.
Şu anda içinde bulunduğunuz mekânın, çevrenizde olanların ve en önemlisi kendi duygu ve düşüncelerinizin farkındaysanız; bu, ana odaklanabildiğiniz anlamına gelir. Odağınızı geçmişten veya gelecekten çekip şu ana çevirerek; etrafınızda olan eşyaları, çevreden gelen sesleri fark ederek ana odaklanabilirsiniz. Eğer ana odaklanmaya nasıl başlayacağınızı bilemiyorsanız en yakınınızda duran nesneye odağınızı çevirerek işe başlayabilirsiniz. Dokusunu, şeklini sanki ilk defa o nesneyi görüyormuş gibi inceleyebilirsiniz. Eğer kokusu varsa kokusunu içinize çekebilir, bir yiyecekse tadına bakabilirsiniz. Bunun yanı sıra hissettiğiniz duyguları, aklınızdan geçen düşüncelerinizi izleyerek de ana odaklanabilirsiniz. O anda hissettiklerinizi, düşündüklerinizi olduğu gibi bir deftere ya da telefonunuza yazabilirsiniz. Yazdıklarınızı okuduğunuzda aklınızdan geçenleri fark edebilir, hatta bu düşüncelerin daha önce farkında olmadığınız için şaşırabilirsiniz. Dışarıdayken de ana odaklanmanızı sağlayacak birçok yol var. Her gün geçip gittiğiniz yollara daha dikkatli bakabilirsiniz. Muhtemelen daha önce görmediğiniz bir sürü şey fark edeceksiniz. Mesela küçük bir kafe görebilirsiniz. Yol kenarında duran ağaçların budandığını fark edebilirsiniz. Onları daha önce nasıl görmediğinize şaşırabilirsiniz. Yolda yürürken veya bir bankta dinlenirken çevrenizdeki insanları gözlemleyebilirsiniz. Hızlı mı yoksa yavaş mı yürüyorlar? Yalnız mı vakit geçiriyorlar, sevdikleriyle mi? Bu sorular sizin için bir başlangıç noktası olabilir.
Ana odaklanmanın ne olduğu hakkında bir fikir edindiğinize göre, anda kalmanın yaşamınıza sağlayacağı faydalara göz atabiliriz:
Etrafınızdaki güzelliklere odaklandığınız zaman, içinde bulunduğunuz durum ne kadar sıkıcı olursa olsun mutlu kalmayı başarabilirsiniz. Çünkü odağınızı o sıkıcı olay ya da duruma değil, çevrenize ve devam eden hayata çevirirsiniz. Bu sayede hiçbir durumun keyfinizi kaçırmasına olanak tanımazsınız. Aynı zamanda tatil günlerinizde gelecekteki işlerinizi düşünmeden tatil yapabilir, dinlenme zamanlarınızda gerçekten dinlenebilirsiniz. İzlediğiniz dizilerden keyif alırsınız. Okuduğunuz kitapların dünyasına kendinizi kaptırabilir, aynı sayfayı tekrar tekrar okumak zorunda kalmazsınız. Tadını hissederek kahvenizi içebilir, yemeğinizi yiyebilirsiniz.
Odağınızı o anda akan hayata çevirdiğiniz zaman etrafınızın daha fazla farkında olursunuz. Önceden dikkatinizden kaçan şeyleri görebilirsiniz. Olaylara daha önce hiç bakmadığınız bir gözle bakabilirsiniz. Bu da size yeni bakış açıları kazandırabilir. Düşüncelerinize odaklandığınız zaman tekrarlayan düşüncelerinizi ve düşünce kalıplarınızı fark edebilirsiniz. Böylece hangi düşüncenizin hangi davranışınıza sebep olduğunuzu anlamanız kolaylaşır. Duygularınıza odaklandığınızda ise hangi duyguları daha sık, hangi duyguları daha az hissettiğinizi anlayabilirsiniz.
Odağınızı şimdiye yönelttiğinizde gelecekte yaşama ihtimaliniz olan olayları daha az düşünme eğiliminde olursunuz. Odağınız gelecekte yaşanabilecek olaylar, gelecekte yapılacak işler, gelecekteki planlardan çıkar. Bu sayede gelecek, stres kaynağı olmaz ve stres seviyeniz azalır. Aynı şekilde odağınızı geçmişten şimdiye çevirdiğinizde de stres seviyenizde azalma olur. Geçmişte olan olayların daha farklı olabileceği üzerine kafa yormak hem sizi büyük bir strese sokar hem hayatı yaşamanızı engeller. Geçmişteki olayları değiştiremezsiniz ve aslında yapabileceğiniz tek şey, mevcut anı yaşamak.
Odağınız şu andan başka her şeyde ise önünüzdeki işe odaklanmanız zor olur. İş bitince izleyeceğiniz filmi veya yapacağınız herhangi bir eğlenceli aktiviteyi düşünüyor olabilirsiniz. Hâl böyle olunca işinize odaklanmakta zorluk yaşayabilirsiniz. Ana odaklanmak, varsa dikkat probleminizi de çözmenize yardımcı olabilir; çünkü yaşadığınız ana odaklandığınızda o andan başka herhangi bir şey zihninize giremez. Böylece işinizi çok daha hızlı bitirebilir, sonrasında ne yapmak isterseniz onu yapabilirsiniz.
Öfkeli hissettiğiniz zamanlarda yaşadıklarınıza ve sinirlenmenize yol açan düşüncelerinize odaklanırsanız, neden öfkeli hissettiğinizi anlayabilirsiniz. Böylece öfkeyi kolayca kontrol altına alabilirsiniz. Daha az otomatik tepki verirsiniz. Söylediklerinizin ve yaptıklarınızın daha fazla farkında olursunuz. Bu sayede sizi öfkelendiren şeyleri daha iyi analiz edebilir ve öfkeden kaynaklanabilecek sorunları en aza indirebilirsiniz.