Osteoporoz Belirtileri Nelerdir? Nasıl Anlarız? Sonrasında Ne Yapmalıyız?

İskelet sisteminin temelini oluşturan kemiklerimiz, yoğun miktarda kalsiyum içerir. Bebeklik ve çocukluk dönemi kalsiyum takviyesi ve kemik gelişimi açısından oldukça önemli. Gelişim büyük oranda bu dönemlerde tamamlanır, kemikler oldukça güçlü ve sağlam bir yapıya kavuşur. Fakat zaman içinde, özellikle de yaşın ilerlemesiyle birlikte, kemiklerimiz daha zayıf ve kırılgan bir hal alabilir. Osteoporoz olarak adlandırılan bu durum, halk arasında “kemik erimesi” olarak da bilinir. Osteoporoz, kadınlarda erkeklere kıyasla 5 kat daha fazla görülür. Kırklı yaşlardan itibaren kemik yoğunluğu azalmaya başlasa da, osteoporoz şikayetleri daha çok 60 yaş ve üstü kişilerde görülür. Geç adet görme, uzun süreli emzirme, dört ve üzeri doğum yapma ya da hiç doğum yapmama gibi faktörler ise osteoporoz ihtimalini arttırır. Peki, osteoporozun belirtileri neler, tedavi için ne yapmak gerekir?

Osteoporoz Belirtileri Nelerdir?

Kişinin kemik yoğunluğunda azalma başlasa da, osteoporoz genelde erken dönemde kendini belli etmez. Bu dönemde osteoporozun tespit edilebilmesi, ancak kemik yoğunluğunun ölçülmesi ile mümkün olur. Bunun yanında kemikte çatlama ya da kırılma gibi bir durum olması halinde kemik görüntüleme işlemlerinde de bu durum tespit edilebilir.

• Osteoporoz belirtisi olarak değerlendirilebilecek bazı durumlar şu şekilde:
• Kişinin boyunda 3 cm’den daha fazla kısalma olması
• Belirgin şekilde ortaya çıkan kamburluk
• Yüksek şiddette ve aniden başlayan bel ve sırt ağrısı
• Herhangi bir durumda oluşan kırık ve çatlaklar

Bahsettiğimiz bu belirtiler, osteoporozun ilerlediği ve kemiklerde hasar oluşmaya başladığı durumlarda görülür. Bu aşamada hasarın tamamen ortadan kaldırılması ve kemiklerin eski haline dönmesi çok kolay olmayabilir. Bunu göz önüne alarak, özellikle ileri yaştaki kişiler kemik erimesi çok ilerlemeden önce önlem alabilmek adına beslenme düzenine dikkat etmeli, spor ve egzersizi yaşam tarzı olarak benimsemeli.

Osteoporoz Tedavisi Nasıl Yapılır?

Osteoporoz tanısı almış kişi için uygulanacak tedavi yöntemi, kemikte oluşan hasarın durumuna göre belirlenir.

• Kişinin kemiklerinde henüz bir kırık oluşmamışsa, koruyucu tedavi denilen yöntemler uygulanır. Koruyucu tedavi, öncelikle hastayı bilinçlendirmeyi ve egzersizi hayatına dahil etmeyi hedefler. En ideal ve zahmetsiz aktivite olarak tempolu yürüyüşler tercih edilebilir. Hareket ve egzersiz kasların gelişmesine yardım eder. Bunun sonucunda kemiklere baskı uygulayan kuvvetler azalır ve kırık riski de en aza iner.
• Osteoporoz kaynaklı olarak kemiklerde meydana gelen hasarı azaltmak ya da dengelemek için ilaç tedavisi de uygulanabilir. Ancak ilaç tedavisi ile birlikte de mutlaka düzenli egzersiz programı oluşturulmalı.
• Omurgada kemik erimesi nedeniyle oluşan kırıklar, hastalarda şiddetli ağrılara sebep olabilir. Ağrıların azaltılması için omurganın korse ile desteklenmesi gerekebilir.
• İlerlemiş osteoporoz rahatsızlıklarında kullanılan bir diğer yöntem ise “vertebroplasti” adlı uygulama. Kişi bazen, altı hafta süresince uygulanan ağrı kesici tedavisine yanıt vermez. Şiddetli ağrılar ve buna bağlı olarak günlük hareket yetisinde azalma yaşayan kişilere bu işlem uygulanır. Vertebroplastide derideki küçük bir delikten, kırık bir omurun içerisine kemik çimentosu enjekte edilir.

Osteoporozu Hızlandıran Faktörler

• Metnimizde hep vurguladığımız gibi fiziksel aktivite çok önemli ve uzun süre fiziksel aktiviteden uzak kalan kişilerde yıkım daha hızlı gerçekleşir.
• Sigara kemikler için büyük risk oluşturur. Sigara içenlerde kemik erimesi, içmeyenlere kıyasla çok daha hızlı ilerler.
• Böbrek üstü bezi, tiroit gibi bazı hastalıklar kemikte normalden daha fazla kayba sebep olabilir.
• Gebelik dönemi ve sonrasında emzirmeden kaynaklı olarak kemik yoğunluğunda bir miktar azalma görülebilir. Ancak iyi haber şu ki, bu süreç tamamlandıktan sonra kemiklerde kaybedilen yoğunluk yeniden kazanılabilir.
• Menopoz sonrasında kadınlarda kemik erimesi daha hızlı bir hal alabilir.
• Çeşitli hastalıklar sebebiyle kullanılan bazı ilaçlar kemik erimesinin beklenenden daha erken ve daha hızlı bir şekilde ortaya çıkmasına neden olabilir.

Osteoporoz Nasıl Önlenir?

Kemik erimesini önlemek için kalsiyum takviyesini ihmal etmemek ve kasları desteklemek gerekir. Osteoporozlu kemik, kaslar tarafından destekleniyorsa kemikte oluşması muhtemel hasar en düşük seviyede kalabilir. Yaşı ilerleyenler bile düzenli hareket ve egzersiz ile sırt, bel ve kalçadaki kaslarını kuvvetlendirip gerekli vitamin ve mineral takviyelerini aldıklarında osteoporoz riskini en aza indirebilirler.