Obezite ve Aşırı Kiloyla Mücadelede Bilimsel Yaklaşımlar
Yakın zamanda yapılan, 2024 Nisan ayında yayınlanan, çok sayıda klinik çalışmanın değerlendirildiği bir bilimsel makalede, obezite ve aşırı kilonun önlenmesi ve tedavisinde probiyotiklerin kullanımı incelenmiştir.
Aşırı kilo ve obezite sıklığı dünya genelinde artmaktadır. Kalın bağırsaklarda bulunan, insan sindirim sistemi mikrobiyotası, insan vücudunda en kompleks ekosistemlerden biridir. Türler ve suş düzeyleri dikkate alındığında insanlar arasında sindirim sistemi mikrobiyotası; genetik, doğum sırasında kolonizasyon, beslenme alışkanlıklarından da etkilenerek anlamlı olarak farklı çeşitlilik göstermektedir.
Probiyotiklerin Sağlık Üzerindeki Faydaları ve Obezite ile İlişkisi
Probiyotikler, uygun dozlarda alındığında sağlığa destek olan, bağırsak sağlığını dengeleyen, dolayısıyla genel sağlığa yardımcı olan mikroorganizmalardır. Çok sayıda klinik çalışmada, probiyotiklerin ishal, irritabl bağırsak sendromu (İBS), enterit, bakteriyel enfeksiyon gibi çeşitli sindirim sistemi bozukluklarında faydalı olabileceği gösterilmiştir.
Bunun yanında, çok sayıda insan ve hayvan çalışmalarında, bağırsak mikrobiyotasının obesitenin başlaması ve vücudun metabolik fonksiyonlarının düzenlenmesinde etkileri olduğu gösterilmiştir. Belirli bakteri suşlarının kronik inflamasyon ile ilişkili bağışıklık yanıtlarını etkileyebildiği de bildirilmiştir. Bu çalışmalar; Lactobacillus, Bifidobacterium, Saccharomyces, Streptococcus ve Enterococcus gibi mikroorganizmaların gıda takviyesi olarak alındıklarında obeziteyi önleme ve obesiteyi yönetmede rolleri olduğunu keşfetmiştir.
Probiyotikler; farklı etki mekanizmalarıyla obezite kontrolü sağlamaktadır. Bunlar arasında; endojen mikrobiyotanın işlevini düzenleme, bağırsak bariyer işlevini daha iyi hale getirme, doğal bağışıklık yanıtını güçlendirme sayılabilir.
Yapılan çalışmalarda, diyet yapmadan probiyotik kullanımı; vücut ağırlığı ve vücut kütle indeksinde (VKİ) %66,6 oranında anlamlı azalma sağlamıştır, yine bel çevresinde de %80 oranında anlamlı olarak azalmıştır.
Lactobacillus ve Bifidobacterium; obesite kontrolünde en etkili probiyotikler olarak bildirilmiştir. Aşırı kilolu ve obezitesi olan bireylerde bu iki suş; vücut ağırlığı, bel çevresi, toplam vücut yağı gibi antropometrik ölçümlerde daha fazla kilo kontrolü sağlamıştır.
Referans:
- Torres B et al. Use of probiotics in preventing and treating excess weight and obesity. A systematic review. Obes Sci Pract. 2024 Jun 19;10(3):e759. doi: 10.1002/osp4.759.
